Soru 34
Deplasmanı 10000 ton olan bir gemide 2 derecelik meyil açısı mevcuttur. Geminin denge yüksekliği (GM) 120 cm’dir. Bu geminin statik stabilite momenti ne kadardır?
cevap seçenekleri
a) 418,8 ton.m
b) 1200 ton.m
c) 365,9 ton.m
d) 211,8 ton.m
e) 806,9 ton.m
Bu soru denizcilikle ilgili bir problemdir. Deplasman, geminin taşıdığı toplam ağırlığı ifade eder ve stabilite momenti, geminin dengede kalmasını sağlayan bir ölçüttür. Soruda verilen bilgilerle geminin stabilite momenti hesaplanmak istenmektedir.
Cevap: 418,8 ton·m.
Hesap: Statik stabilite momenti M = \Delta \cdot G\!M \cdot \sin\theta ile bulunur. Burada \Delta=10000 ton, G\!M=120\ \text{cm}=1{,}2\ \text{m} ve \theta=2^\circ olduğundan
M = 10000 \times 1{,}2 \times \sin 2^\circ \approx 10000 \times 1{,}2 \times 0{,}0348995 \approx 418{,}8\ \text{ton·m}.
Terimler:
- Deplasman: Geminin suya batırdığı suyun ağırlığı (ton cinsinden).
- GM (denge yüksekliği): G (ağırlık merkezi) ile M (metasentre) arasındaki dikey mesafe.
- Meyil açısı: Geminin yana yatma açısı (derece).
- Statik stabilite momenti: Gemiyi doğrultmaya çalışan moment; genellikle \Delta \cdot GZ veya küçük açılarda \Delta \cdot GM \cdot \sin\theta ile hesaplanır.
- GZ (righting arm): D ve G doğrultuları arasındaki yatay kol; küçük açılarda GZ \approx GM \sin\theta.