Kavramları uygun boşluklara sürükleyiniz.
➢ ______ fikir akımı ile hangi din veya milletten olursa olsun Osmanlı milleti oluşturmak amaçlandı.
➢ Genç Osmanlılar ile anlaşan ve 1876’da tahta çıkan Padişah II. Abdülhamit tarafından Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası ______ Esasi ilan edildi.
➢ Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarında Türk, Rum, Bulgar, Sırp, Arnavut, Boşnak gibi birçok milleti barındırması ______ yapısının çeşitli olduğunu gösterir.
➢ ______ Osmanlı Devleti gibi çok uluslu devletleri olumsuz etkiledi.
➢ Osmanlı devlet adamları azınlık isyanlarını önleyebilmek, azınlıkların yasal haklarını güvence altına almak için ______ Fermanı’nın ilan edilmesini sağladılar.
Bu resim, Osmanlı Devleti’nin klasik döneminde yaşanan ideolojik ve yasal gelişmeler ile ilgili. Kavramlar üzerinden Osmanlıcılık akımı, Fransız İhtilali’nin etkileri, ve Tanzimat Fermanı gibi konular ele alınmış. Ayrıca, Osmanlı Devleti’nin çok uluslu yapısı ve bu yapı içindeki farklı etnik gruplar vurgulanmış.
Net cevap (kısa):
- Osmanlıcılık, 2) Kanuni, 3) etnik, 4) Fransız İhtilali, 5) Tanzimat.
Açıklama
1) Boşluk: Osmanlıcılık
- Cümle: “_____ fikir akımı ile hangi din veya milletten olursa olsun Osmanlı milleti oluşturmak amaçlandı.”
- Neden: Osmanlıcılık (Ottomanism), farklı din ve milliyetlerden olanları ortak bir “Osmanlı millet” kimliğinde birleştirmeyi amaçlayan ideolojidir. Diğer seçenekler bu amaçla doğrudan ilgili değildir.
2) Boşluk: Kanuni
- Cümle: “… Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası _____ Esasi ilan edildi.”
- Neden: II. Abdülhamid döneminde 1876’da ilan edilen ilk anayasa Kanun-i Esasi (kısaca Kanuni Esasi) olarak bilinir. Bu yüzden verilen kısa seçenek olan Kanuni doğru tamamlama olur.
3) Boşluk: etnik
- Cümle: “… birçok milleti barındırması _____ yapısının çeşitli olduğunu gösterir.”
- Neden: Farklı halkların (Türk, Rum, Bulgar, Sırp, Arnavut, Boşnak vb.) varlığı toplumun etnik (kökene dayalı) yapısının çeşitli olduğunu gösterir. Diğer terimler (ör. Osmanlıcılık, Tanzimat) burada uygun anlamsal karşılık vermez.
4) Boşluk: Fransız İhtilali
- Cümle: “_____ Osmanlı Devleti gibi çok uluslu devletleri olumsuz etkiledi.”
- Neden: Fransız İhtilali ile yükselen milliyetçilik ve millî devlet fikirleri, çok uluslu imparatorluklarda (Osmanlı, Avusturya vs.) ayrılıkçı hareketleri ve ulusal uyanışları tetikledi; bu yüzden çok uluslu devletleri olumsuz etkiledi. Diğer seçenekler burada bu olguyu açıklamaz.
5) Boşluk: Tanzimat
- Cümle: “… azınlıkların yasal haklarını güvence altına almak için _____ Fermanı’nın ilan edilmesini sağladılar.”
- Neden: Azınlık isyanlarını önlemek ve hakları güvenceye almak amacıyla ilan edilen ve 1839’da duyurulan reform hükmü Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu) ile ilişkilidir. Bu yüzden boşluğa Tanzimat gelir.
Kısaca neden diğerleri uymaz?
- Kanuni: yalnızca anayasa bağlamında doğru; diğer boşluklar için anlam uymaz.
- Osmanlıcılık: sadece millet oluşturma amaçlı ilk cümlede uygun.
- Fransız İhtilali ve Tanzimat kendi konularına özel; yanlış yerlere konulunca mantık bozulur.
- etnik: toplumsal yapı çeşitliliğini ifade eder; başka yerlerde anlamsız olur.
TERİMLER:
etnik: Bir toplumun dil, kültür veya soy kökenine dayanan özellikleri; köken temelli grup farklılıkları.
Fransız İhtilali: 18. yüzyıl sonlarında Fransa’da meydana gelen, milliyetçilik ve eşitlik fikirlerini güçlendiren büyük devrimsel olay.
Kanuni: Burada kastedilen Kanun-i Esasi; Osmanlı Devleti’nin 1876’da ilan edilen ilk anayasası.
Osmanlıcılık: Farklı din ve milliyetlerden insanları ortak bir “Osmanlı” kimliğinde birleştirmeyi amaçlayan fikir akımı.
Tanzimat: 1839 Gülhane Hatt-ı Hümayunu ile başlayan ve devlet reformlarını içeren dönem/reform programı; azınlık hakları ve hukuki düzenlemeler hedeflenmiştir.
İstersen bu boşlukları görselleştirip forum gönderisine uygun kısa bir cevap metni hazırlayıp göndermenize yardımcı olabilirim.
