Osmanlı ıslahatları, Nizam-ı Cedit, Kanun-ı Esasi ve Türk İnkılâbı ile ilgili çoktan seçmeli ara sınav soruları

, , ,
1

5
51200×1600 202 KB

ADI SOYADI:
BÖLÜM-NO:

ARA SINAVI

  1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde yapılan ıslahatlar hakkında doğru bir yargı değildir?
    a) Islahat ihtiyacı ilk defa 17. yüzyılın başlarında hissedildi.
    b) İlk ıslahatlar askerî alanda yapıldı.
    c) İlk ıslahatlar plansız ve düzensizdi.
    d) Islahatlar için Avrupa’dan uzmanlar getirildi.
    e) Islahat talebi halktan gelmiştir.

  2. Aşağıdakilerden hangisi III. Selim döneminde yapılan ıslahatların masraflarını karşılamak için kurulan hazinenin adıdır?
    a) Kanun-ı Esasi
    b) Eşkinci Ocağı
    c) İrad-ı Cedit
    d) Sekban-ı Cedit
    e) Müsellem Ocağı

  3. Nizam-ı Cedit hareketini başlatan Osmanlı padişahı kimdir?
    a) III. Selim
    b) I. Mahmut
    c) Sultan Abdülaziz
    d) Sultan Abdülmecid
    e) II. Abdülhamid

  4. Aşağıdakilerden hangisi Kanun-ı Esasi’nin dayandığı esaslardan biri değildir?
    a) Parlamentoculuğu geliştirmek.
    b) Vatandaşların hürriyetlerini ve eşitliğini sağlamak.
    c) Hükümetin ve idarenin yetki ve sorumluluklarını tespit etmek.
    d) Saltanatı kaldırmak.
    e) Mahkemelerin bağımsızlığını sağlamak.

  5. Aşağıdakilerden hangisi Türk İnkılâbının özellikleri arasında gösterilemez?
    a) Demokratiktir.
    b) Evrensel değerler taşır.
    c) Dogmatiktir.
    d) Millidir.
    e) Kapsamlıdır.

  6. Osmanlı Devleti’nde fes hangi padişah döneminde resmî başlık olarak kullanılmaya başlanmıştır?
    a) III. Selim
    b) II. Abdülhamit
    c) I. Mustafa
    d) II. Mahmut
    e) Sultan Abdülmecit

  7. Aşağıdakilerden hangisi III. Selim dönemine son veren isyandır?
    a) Kabakçı Mustafa İsyanı
    b) Celali İsyanı
    c) Çerkez Ethem İsyanı
    d) Baba İshak İsyanı
    e) Çapanoğulları İsyanı

2

Net ve kısa cevap (1–3 cümle):

  1. e
  2. c
  3. a
  4. d
  5. c
  6. d
  7. b
  8. Fotoğraf bulanık; 8. soruyu net cevaplayabilmem için daha keskin bir resim rica ediyorum.

Açıklamalar

1) Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde yapılan ıslahatlar hakkında doğru bir yargı değildir?

Cevap: e) Islahat talebi halktan gelmiştir.

Detay: Osmanlı ıslahatları genellikle saray, devlet adamları ve askerî sınıfın ihtiyaç ve baskılarıyla başlamıştır; halktan doğrudan gelen geniş çaplı bir ıslahat talebi yoktur. Diğer seçenekler doğrudur: ıslahat ihtiyacı zaten 17. yüzyıl sonu–18. yüzyılda hissedilmiş, ilk ıslahatlar askerî alanda ortaya çıkmış, planlama eksikliği ve Avrupa uzmanlarının getirilmesi de söz konusudur.

2) III. Selim dönemi ıslahatlarının masraflarını karşılamak için kurulan hazine adı nedir?

Cevap: c) İrad-ı Cedid.

Detay: III. Selim’in Nizam-ı Cedit ordusu ve diğer yeniliklerinin finansmanı için yeni gelir kaynakları düzenlenmiş, bu gelirler genelde “İrad-ı Cedîd” adıyla anılmıştır.

3) Nizam-ı Cedit hareketini başlatan Osmanlı padişahı kimdir?

Cevap: a) III. Selim.

Detay: III. Selim (1789–1807) modern ordu kurma (Nizam-ı Cedit), idari ve eğitim alanında reformlar başlatmış; bu hareket onun adıyla anılır.

4) Kanun-ı Esasi’nin dayandığı esaslardan biri değildir hangisi?

Cevap: d) Saltanatın kaldırmak.

Detay: 1876 Kanun-ı Esasi, meşruti bir anayasa olarak parlamento, haklar ve mahkeme bağımsızlığı gibi unsurları getirmeyi hedeflemiş; saltanatın kaldırılması değil, saltanatla meşruti düzenin bir arada olduğu bir yapı öngörülmüştür.

5) Türk İnkılabının özellikleri arasında gösterilemez olan hangisidir?

Cevap: c) Dogmatiktir.

Detay: Türk İnkılabı genelde rasyonel, modernleştirici ve kapsamlı olarak tanımlanır; dogmatik (sorgulanamaz öğretiye dayalı) olması genelde vurgulanmaz, dolayısıyla bu özellik gösterilemez.

6) Fes hangi padişah döneminde resmi başlık olarak kullanılmaya başlanmıştır?

Cevap: d) II. Mahmut.

Detay: 1826 sonrası II. Mahmut döneminde yapılan reformlarla (Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması vb.) modern kıyafet düzenlemeleri içinde fes resmi başlık olarak kabul edilmiştir.

7) III. Selim dönemine son veren isyan hangisidir?

Cevap: b) Kabakçı Mustafa İsyanı.

Detay: III. Selim’in reformlarına karşı çıkan ordu ve dinî-siyasi muhalefet 1807’de Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandı; bu ayaklanma III. Selim’in tahttan indirilmesine yol açtı.

8) Fotoğraf net değil

Alt kısımda 8. soru ve seçenekler fotoğrafta bulanık görünüyor; doğru cevabı vermem için lütfen 8. sorunun temiz bir fotoğrafını veya sorunun metnini paylaşın.

Kaynak notu

Verilen bilgiler genel tarih bilgisinden derlenmiştir; isterseniz belirli bir şık için kaynak gösterebilirim.

TERİMLER:

İrad-ı Cedid: III. Selim dönemi gelir yapılanması; Nizam-ı Cedit projelerinin finansmanına ayrılan yeni gelirler.
Kabakçı Mustafa İsyanı: 1807’de III. Selim’in reformlarına karşı çıkan askerî/dinî ayaklanma; padişahın indirilmesine neden oldu.
Kanun-ı Esasi: 1876 Osmanlı Anayasası; meşruti monarşi esaslarını belirleyen hukukî belge.
Nizam-ı Cedit: III. Selim tarafından başlatılan modern ordu ve kurumlandırma hareketi.
Fes: Osmanlı modernleşme döneminde (özellikle II. Mahmut zamanında) teşvik edilen başlık.

İstersen 8. sorunun net fotoğrafını at, tüm soruların kaynaklı ve daha ayrıntılı açıklamasını da yaparım.