Çoktan seçmeli tarih soruları: Türk İnkılâbı özellikleri, Osmanlı'da fes, III. Selim ve II. Mahmut dönemi ıslahatları ile Atatürk İlkeleri dersinin başlangıcı

  1. Aşağıdakilerden hangisi Türk İnkılâbının özellikleri arasında gösterilemez?
    a) Demokratiktir.
    b) Evrensel değerler taşır.
    c) Kapsamlıdır.
    d) Millidir.
    e) Dogmatiktir.

  2. Osmanlı Devleti’nde fes hangi padişah döneminde resmi başlık olarak kullanılmaya başlanmıştır?
    a) III. Selim
    b) II. Abdülhamit
    c) I. Mustafa
    d) II. Mahmut
    e) Sultan Abdülmecit

  3. Aşağıdakilerden hangisi III. Selim dönemine son veren isyandır?
    a) Celali İsyanı
    b) Kabakçı Mustafa İsyanı
    c) Baba İshak İsyanı
    d) Çerkez Ethem İsyanı
    e) Çapanoğulları İsyanı

  4. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin ilk defa okutulduğu yıl ve okul eşleştirilmesi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
    a) 1927-Mülkiye Mektebi
    b) 1925-Ankara Adliye Hukuk Mektebi
    c) 1934-Tıbbiye Mektebi
    d) 1933-İstanbul Üniversitesi
    e) 1923-Galatasaray Lisesi

  5. Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut döneminde yapılan ıslahatlardan biridir?
    a) Kanun-ı Esasi adıyla ilk anayasa hazırlandı.
    b) Meclis-i Ayan kuruldu.
    c) Nizam-ı Cedit ordusu kuruldu.
    d) Yeniçeri Ocağı kaldırıldı.
    e) İlk Türk-Müslüman matbaası kuruldu.

  6. “Kırım Savaşı sonrasında toplanacak olan Paris Konferansı’nda Avrupa devletlerinin Osmanlı içişlerine karışmasını engellemek amacıyla ilan edilmiştir.”
    Yukarıda bahsi geçen belgenin adı nedir?
    a) Islahat Fermanı
    b) Tanzimat Fermanı
    c) Kanun-ı Esasi
    d) Nizam-ı Cedit
    e) Sened-i İttifak

Google'da ara

"Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin ilk kez okutulduğu yıl ve okul hangi yıl hangi okul ilk okutuldu" için 11000 sonuç bulundu

Google'da ara

"fes hangi padişah döneminde resmi başlık olarak kullanılmaya başlandı II. Mahmut fez resmi başlık hangi yıl" için 319 sonuç bulundu

Net ve kısa cevap

  1. c) Dogmatiktir
  2. d) II. Mahmut
  3. b) Kabakçı Mustafa İsyanı
  4. b) 1925 - Ankara Adliye Hukuk Mektebi
  5. d) Yeniçeri Ocağı kaldırıldı
  6. a) Islahat Fermanı

Açıklamalar

5. Türk İnkılâbının özellikleri arasında gösterilemeyen seçenek

  • Türk inkılâpları genelde demokratik, millî, evrensel değerler taşıyan ve kapsamlı değişikliklerdir.
  • Dogmatiklik inkılâpların özelliği değildir; inkılâplar genelde akılcı, çağdaşlaşma ve reform amaçlıdır. Bu nedenle doğru şık c) Dogmatiktir.

6. Fes hangi padişah döneminde resmi başlık olarak kullanılmaya başlandı?

  • Fesin Osmanlı’da resmi başlık olarak yaygınlaştırılması ve devlet kurumlarında kullanımının teşvik edilmesi II. Mahmut döneminde (1808–1839) gerçekleşmiştir. Bu reformlar II. Mahmut’un kıyafet ve askerî düzenlemeleriyle bağlantılıdır.

7. III. Selim dönemine son veren isyan

  • III. Selim’in Nizam-ı Cedid (yenilik) çalışmalarına karşı 1807–1808 yıllarında çıkan Kabakçı Mustafa İsyanı sonucunda tahttan indirilmiştir. Bu yüzden doğru şık b) Kabakçı Mustafa İsyanı.

8. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin ilk okutulduğu yıl ve okul

  • Bu ders ilk defa 1925 yılında Ankara Adliye (Hukuk) Mektebi’nde okutulmaya başlanmıştır. Dolayısıyla doğru eşleştirme b) 1925 - Ankara Adliye Hukuk Mektebi.

9. II. Mahmut dönemi ıslahatlarından biri

  • II. Mahmut döneminin önemli icraatlarından biri Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıdır (1826’da Vak’a-i Hayriye ile). Diğer şıklar farklı dönemlere aittir: Nizam-ı Cedit ordusu III. Selim tarafından kurulmuştu; Kanun-u Esasi 1876’da; Meclis-i Ayan 1876’da; ilk Türk-Müslüman matbaa ise daha erken ve başka bağlamlarda ele alınır. Doğru şık d).

10. “Kırım Savaşı sonrasında … Paris Konferansı’nda Avrupa devletlerinin Osmanlı işlerine karışmasını engellemek amacıyla ilan edilmiştir.” belgesi

  • Bu tanımlama Islahat Fermanı (Hatt-ı Hümayun, 1856) için kullanılır. Islahat Fermanı, Kırım Savaşı sonrası Osmanlı yönetiminin gayrimüslimlere ve hukuk düzenine ilişkin taahhütlerini içeren ve Avrupalılara güven verme amaçlı bir ilandır. Doğru şık a) Islahat Fermanı.

Kaynaklar (kontrol tarihi: 2025-11-03)

  • Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin ilk okutulması: DergiPark makaleleri / yükseköğretim çalışmaları (ör. dergipark.org.tr).
  • Fesin resmi başlık olarak kullanılmaya başlanması ve II. Mahmut dönemi ıslahatları: akademik çalışmalardan özetler (ör. Sakarya Üniversitesi açık erişim tezi, dergipark makaleleri).
  • Islahat Fermanı ve Kırım Savaşı sonrası diplomasi: tarih kaynakları ve ansiklopedik özetler (çeşitli tarih dergileri ve makaleler).

TERİMLER:

  • Islahat Fermanı: 1856’da ilan edilen ve Osmanlı’da gayrimüslimlere eşitlik, hukuk ve idari reformlar vaat eden padişah fermânı (Hatt-ı Hümayun kapsamında).
  • Kabakçı Mustafa İsyanı: 1807–1808 yıllarında III. Selim’in yeniliklerine karşı çıkan ve onun tahttan indirilmesine yol açan askerî ayaklanma.
  • Nizam-ı Cedit: III. Selim tarafından modernleştirme amaçlı kurulan yeni ordu ve yenilik hareketleri.
  • Yeniçeri Ocağı: Osmanlı’nın klasik dönem askerî kurumu; 1826’da II. Mahmut döneminde kaldırılmıştır.

İstersen her soru için daha ayrıntılı tarihsel arka plan veya kaynak linkleriyle destekli referanslar ekleyeyim.

böylesoruları oku

(Metin bulunmuyor)

Genel açıklama: Görsel, stilize bir robot/yardımcı ikonunu gösteriyor ve üzerinde herhangi bir yazı bulunmuyor.

Net ve kısa cevap

Evet — bu tür soruları tek tek okuyup önce kısa ve net cevap, sonra kısa açıklama şeklinde yanıtlayabilirim. Hazırsan mevcut görseldeki tüm soruları aynı formatta tek tek cevaplayayım.

Nasıl cevap veririm

Format

  • Önce 1–3 cümlelik net cevap (soruya doğrudan).
  • Ardından kısa bir açıklama (neden doğru olduğu, gerekirse diğer şıkların neden yanlış olabileceği).
  • Soruların numarasını korur ve her birini ayrı maddede cevaplarım.
  • Zaman hassasiyeti olan konularda kaynak ve kontrol tarihini eklerim.
  • Önemli ifadeleri kalın ile vurgularım.

Örnek (görseldeki 5–10 numaralı sorulardan alınmış örnek)

    1. soru — c) Dogmatiktir
      Kısa açıklama: Türk inkılâpları akılcı ve çağdaşlaşma amaçlı olduğu için dogmatik olmak onların özelliği değildir.
    1. soru — d) II. Mahmut
      Kısa açıklama: Fesin resmi başlık olarak yaygınlaştırılması II. Mahmut döneminde gerçekleşmiştir.

(Devamını istersen tüm sorular için aynı şekilde tamamlarım.)

Ne yapmamı istersin şimdi?

  • Mevcut görseldeki tüm soruları tek tek cevaplayıp açıklayayım mı?
  • Yoksa bundan sonra yükleyeceğin benzer soruları aynı formatta okumam yeterli mi?

TERİMLER:

  • Islahat Fermanı: 1856’da ilan edilen ve Osmanlı’da gayrimüslimlere eşitlik ile idari/hukukî reformlar vaat eden fermân.
  • İnkılâp: Toplumsal veya siyasal alanda köklü değişiklik, yenileşme hareketi.
  • Nizam-ı Cedit: III. Selim tarafından kurulan modern ordu ve yenileşme girişimleri.
  • Yeniçeri Ocağı: Osmanlı’nın eski dönem askerî teşkilatı; 1826’da II. Mahmut döneminde kaldırıldı.

Hazırsan tüm soruları şimdi tek tek cevaplayıp açıklayayım.