➢ 31 Mart İsyanını ________ İstanbul’a gelerek bastırmıştır.
➢ Milliyetçilik fikrinden etkilenerek ilk isyan eden ________ olmuştur.
➢ ________ fikrini savunan aydınlar Türk toplulukları arasında iş birliğinin geliştirilmesine önem veriyordu.
➢ Osmanlı Devleti’nin ilk anayasasına göre ________ meclisi açıldı.
➢ Halk ilk kez sınırlı da olsa ________ ile yönetimde söz sahibi oldu.
Bu metin, Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleşen 31 Mart İsyanı ve Osmanlı Devleti’nin anayasal sistemine dair bilgiler veriyor. Milli kimliğin önemi, çeşitli milliyetçi hareketler ve anayasal düzenlemeler ele alınmakta.
Cevaplar (kısa): 1) Hareket Ordusu, 2) Sırplar, 3) Türkçülük, 4) Mebusan, 5) Meşrutiyet.
Açıklama
1) “31 Mart İsyanını ___ İstanbul’a gelerek bastırmıştır.”
- Doğru: Hareket Ordusu.
- Neden: 31 Mart (1909) isyanı, Selanik’ten gönderilen ve Hareket Ordusu (Action Army) olarak bilinen birliklerin İstanbul’a gelmesiyle bastırılmıştır.
2) “Milliyetçilik fikrinden etkilenerek ilk isyan eden ___ olmuştur.”
- Doğru: Sırplar.
- Neden: 19. yüzyılda milliyetçilik akımı Osmanlı topraklarında ilk büyük bağımsızlık hareketlerinden biri olarak Sırp ayaklanmaları şeklinde ortaya çıkmıştır.
3) “___ fikrini savunan aydınlar Türk toplulukları arasında iş birliğinin geliştirilmesine önem veriyordu.”
- Doğru: Türkçülük.
- Neden: Türkçülük, Türk kimliği ve Türk toplulukları arasındaki dayanışmayı ve iş birliğini güçlendirmeyi amaçlayan bir akımdır; bu yüzden bu cümleye uygundur.
4) “Osmanlı Devleti’nin ilk anayasasına göre ___ meclisi açıldı.”
- Doğru: Mebusan.
- Neden: 1876 Kanun-i Esasi ile Meclis-i Mebusan (Halk᾽ın temsilcilerinden oluşan meclis) kurulmuştur.
5) “Halk ilk kez sınırlı da olsa ___ ile yönetimde söz sahibi oldu.”
- Doğru: Meşrutiyet.
- Neden: Meşrutiyet yönetim biçimi (anayasaya dayalı, sınırlı parlamenter yetkiler) ile halk temsilcileri aracılığıyla yönetime katılma imkânı elde etti.
TERİMLER:
Hareket Ordusu: 31 Mart İsyanı’nı bastırmak için gönderilen askeri birlikler; özellikle 1909’da Selanik merkezli ordunun İstanbul’a sevk edilmesiyle bilinir.
Meşrutiyet: Anayasaya dayalı, padişahın yetkilerinin sınırlandığı yönetim biçimi; Osmanlı’da 1876’da ilk Meşrutiyet ilanı örneğidir.
Mebusan: Meclis-i Mebusan, Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı; halk temsilcilerinden oluşan alt meclis.
Sırplar: 19. yüzyıl Osmanlı topraklarında milliyetçilik etkisiyle bağımsızlık hareketleri başlatan topluluklardan biri.
Türkçülük: Türk kimliğini ve Türk toplulukları arasındaki dayanışmayı, kültürel ve siyasi iş birliğini savunan ideoloji.
