Osmanlı Devleti’nin yapmış olduğu "Batılılaşma Hareketleri"ni kronolojik sıraya göre yerleştiriniz.
Cevap
Kronolojik sıra: 1839 — Tanzimat Fermanı, 1856 — Islahat Fermanı, 1876 — Meşrutiyet’in İlanı.
Açıklama
- 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu) ile Osmanlı Devleti’nde merkezi otoriteyi güçlendirmek, hukuki ve idari reformlara başlamak amaçlandı; bu belge modernleşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.
- 1856’da çıkarılan Islahat Fermanı (Islahat Nizamnamesi), özellikle gayrimüslim tebaanın haklarının genişletilmesi ve dinî ayrılıklar gözetilmeksizin eşitlik prensibinin güçlendirilmesi yönünde düzenlemeler getirdi; Kırım Savaşı sonrası Avrupalı güçlerin baskısı da etkili oldu.
- 1876’da ilan edilen I. Meşrutiyet (Meşrutiyet’in İlanı) ile Osmanlı anayasası kabul edildi, meclis (Kanun-i Esasi) açıldı ve monarşinin yetkileri anayasal sınırlara bağlandı; bu, yasama organının resmen oluştuğu dönemi işaret eder.
Kaynak / kontrol tarihi: Britannica ve ilgili tarih kaynakları incelendi — kontrol tarihi 19 Ekim 2025.
- Tanzimat | Modernization, Reforms & Reorganization | Britannica
- https://www.britannica.com/event/First-Constitutional-Era
TERİMLER:
Islahat Fermanı: 1856’da çıkarılan, özellikle gayrimüslimlerin haklarını genişletmeyi ve eşitlik ilkesini güçlendirmeyi hedefleyen reform fermanı.
Meşrutiyet’in İlanı: 1876’da kabul edilen Kanun-i Esasi ile ilan edilen I. Meşrutiyet; anayasal monarşi ve meclisin kurulduğu dönem.
Tanzimat Fermanı: 1839’da Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak ilan edilen, devletin modernleşme ve hukuk-idari reform sürecini başlatan belge.