'-de' ekinin bitişik ve ayrı yazıldığı cümleler

, , ,
1

De ekinin bitişik ve ayrıyazılan. Cümleler.

2

Kısa cevap: Eğer -de / -da yer bildiren hal eki ise bitişik yazılır (ör. evde, okulda); eğer de / da anlamı “de/da, ayrıca” olan bir parçacık / bağlaç ise ayrı yazılır (ör. Ben de geliyorum).

De ekinin yazımı

Bitişik yazılan durumlar (kısa)

  • Yer / bulunma hali (locative): kelimeye doğrudan eklenir ve bitişik yazılır: evde, arabada, masada.
  • Özel isimlere gelen hâl ekleri de yazım kurallarına göre eklenir fakat kesme işaretiyle: İstanbul’da, Ali’de.

Bitişik yazılan örnek cümleler

  • Evde kahve bekliyor.
  • Okulda sınav var.
  • Bahçede oyun oynadılar.
  • İstanbul’da hava soğuk. (özel isim → kesme işaretiyle)

Ayrı yazılan durumlar (kısa)

  • “De / da” parçacığı: “ayrıca, bile, aynı şekilde” anlamı veriyorsa ayrı yazılır: Ben de, Sen de, O da.
  • Bu parçacık cümlede vurgu/ayrı bir unsur olarak kullanılır ve genellikle başka bir sözcükle yer değiştirilerek test edilebilir (ör. “dahi”, “ayrıca” ile).

Ayrı yazılan örnek cümleler

  • Ben de geliyorum.
  • Sen de mi?
  • O da kitap aldı.
  • Sınavı o da geçti.

Ayırt etme (pratik testler)

  1. Yer bildiriyorsa kelimeye doğrudan ekleniyorsa bitişik: “ev + de = evde” → evde = “evin içinde/evde bulunma”.
  2. Eğer “de/da” yerine “ayrıca / dahi / bile” koyup anlam bozulmuyorsa ayrı yazılır: “Ben de geliyorum” → “Ben ayrıca geliyorum” (uygun).
  3. Özel isimse hâl eki kesme işaretiyle yazılır: Ankara’da, Türkiye’de.
  4. Noktalama ile kontrol: Parçacık olan “de” genelde ayrı durur ve gerektiğinde vurgulanabilir; hâl eki hiçbir zaman ayrı yazılmaz.

Örneklerle kafa karışıklığı

  • “Anne de geldi.” → Anne ayrıca geldi → ayrı (parçacık).
  • “Annede kalıyorum.” → Anne’de mi? Doğru yazım: “Annenin evinde” demek isteniyorsa “annede” yazılır ama bu örnek daha çok konuşma bağlamında kafa karıştırır; açıkça belirtmek için “Anne’de kalıyorum.” yerine genelde “Annenin evinde kalıyorum.” tercih edilir.
    (Burada önemli olan; eğer kelime bir isim değilse ve yer bildirmiyorsa, bağlam çözümlemeye yardımcı olur.)

Dikkat: Özel isimlerde yazım

  • Özel isimlere gelen hâl ekleri kesme işaretiyle ayrılır: “İzmir’de”, “Atatürk’ün evinde”.

Kısa özet

  • Yer bildiren -de/-da → bitişik (evde, okulda).
  • “de/da” = ayrıca/parçacık → ayrı (Ben de, O da).

TERİMLER:

Değiştirme testi: Bir parçacığın “ayrıca/dahi/bile” ile değiştirilebilme deneyi; değişiyorsa parçacıktır.
Ek: Kelimeye yeni bir anlam veya gramersel işlev kazandıran son takı.
Hâl eki (bulunma hali): Türkçede yer gösteren ek, genelde “-de / -da / -te / -ta” şeklinde olur (lokatif).
Parçacık (edat/bağlaç): Kelimeye bağlı olmayan, ayrı yazılan ve cümleye anlam katan küçük sözcük (ör. de/da = ayrıca).

İstersen artık örnekli alıştırmalar veya kafanı karıştıran belirli cümleleri gönder; hangi yazım gerektiğini beraber çözeriz.

3

De ekinin bitişik veayrı yazılan cümle

4

Kısa cevap: -de / -da yer bildiriyorsa bitişik yazılır (ör. evde), eğer cümlede “ayrıca, bile, dahi” anlamı veren parçacık ise ayrı yazılır (ör. Ben de).

De ekinin doğru yazımı

Kısa açıklama

  • Yer/bulunma hâli (ek) → bitişik: evde, okulda, masada.
  • Parçacık / “ayrıca” anlamı → ayrı: Ben de, Sen de, O da.

Bitişik yazılan örnek cümleler (hâl eki)

  • Evde kimse yok.
  • Okulda sınav vardı.
  • Arabada anahtarımı unuttum.
  • Masada bir kitap duruyor.
  • Parkta çocuklar oynuyor.
  • İstanbul’da trafik yoğundu. (özel isimlerde kesme işareti: İstanbul’da)

Ayrı yazılan örnek cümleler (parçacık / bağlaç)

  • Ben de geliyorum.
  • O da aynı fikri söyledi.
  • Sen de ders çalışıyorsun mu?
  • Bu işi Ahmet de yaptı.
  • Yemeğe az kaldı, ben de açım.

Ayırt etme yöntemleri (pratik testler)

  1. “Ayrıca / dahi / bile” ile değiştirin: Eğer anlam bozulmazsa ayrı yazın.
    • Örnek: “Ben de geliyorum” → “Ben ayrıca geliyorum” (uygun → ayrı).
  2. Kelimeye doğrudan eklenip yer bildiriyorsa bitişik yazın.
    • Örnek: “ev + de = evde” (evin içinde → bitişik).
  3. Özel isimlere gelen hâl ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Ankara’da, Türkiye’de.
  4. Vurgu testi: Parçacık olan “de” cümlede ayrı bir vurgu taşıyabilir; hâl eki böyle olmaz.

Kafa karıştıran örnekler ve açıklamalar

  • “Anne de geldi.” → ayrı (Anne ayrıca geldi).
  • “Annede kaldım.” → bitişik (Anne’nin evinde kaldım anlamında; fakat günlük kullanımda karışıklık olmasın diye genelde “Annenin evinde kaldım” denir).
  • “Evde de kimse yok.” → Burada “evde” hâl eki (bitişik) ve cümledeki ikinci “de” parçacık olabilir: “Evde de kimse yok.” (ilk evde = yer, ikinci de = ayrıca)

Kısa özet

  • Yer bildiriyorsa → bitişik.
  • “Ayrıca / bile / dahi” anlamındaysa → ayrı.
  • Özel isim + hâl eki → kesme işaretiyle yazılır.

TERİMLER:

Hâl eki: Kelimeye yer, yön veya durum belirten ek; burada özellikle bulunma hâli (lokatif) kast edilir.
Parçacık (bağlaç/edat): Cümlede tek başına anlam katıp ayrı yazılan küçük sözcük (ör. de = ayrıca).
Yer bildirimi: Bir şeyin nerede olduğunu gösteren ifade (ör. evde = evin içinde).

5

Mi ekinin bitişik veayrı yazılan cümle

6
Google'da ara

"'mi ekinin yazımı' soru eki mi ayrı mı bitişik mi 'midir' yazımı Türkçe yazım kuralı" için 31700 sonuç bulundu

Google'da ara

"soru eki mi ayrı mı musun yazımı 'musun' 'mısın' yazımı TDK 'mı' kişiş ekleri 'musun' ayrı mı" için 5780 sonuç bulundu

Kısa cevap: Soru eki “mi/mı/mu/mü” her zaman kendisinden önceki kelimeden ayrı yazılır; eğer soru ekinden sonra kişi/iyelik veya başka çekim ekleri gelirse, o ekler soru ekine bitişik yazılır (ör. “Geldi mi?”, “Geliyor musun?”).

Kuralların özeti

Temel kural

  • Soru eki “mi/mı/mu/mü” önceki kelimeden ayrı yazılır.
    Örnek: Geldi mi?, Bugün gelecek mi?

Soru ekinden sonra ek gelirse

  • Soru ekine bağlı gelen kişi/iyelik/çekim ekleri soru ekine bitişik yazılır (ancak yine önceki kelimeyle arasında boşluk olur).
    Örnekler: Geliyor musun?, Verecek misiniz?, Yapabilir miyim?

Ünlü uyumu

  • Soru eki ünlü uyumuna uyar: mi, mı, mu, mü şeklinde kullanılır.
    Örnek: Geldi mi?, Anladın mı?, Gördün mü?, Sevdin mi? (uyum örnekleri)

Örnek cümleler

Ayrı yazılan (soru eki tek başına)

  • Geldi mi?
  • Bugün yağmur yağacak ** mı**? (doğru: “Bugün yağmur yağacak mı?”)
  • Sınavı geçti mi?

Soru ekine ek gelen (soru eki + ek bitişik)

  • Geliyor musun? (mi + sun → musun)
  • Verecek misiniz? (mi + siniz → misiniz)
  • Deneyebilir miyim? (mi + yim → miyim)

Yanlış / Doğru örnekler

  • Yanlış: Geldimi? — Doğru: Geldi mi?
  • Yanlış: Hazırmısın? — Doğru: Hazır mısın?
  • Yanlış: Yaparmısınız? — Doğru: Yapar mısınız?

Pratik testler (hangi durumda ayrı yazılır?)

  1. Soru ekini önceki kelimeye bitişik yazmayı denerseniz ve anlamsal/gramersel hata oluyorsa, büyük olasılıkla ayrı yazılmalıdır.
  2. Eğer soru ekinden sonra kişi eki geliyorsa, o kişi eki soru ekine bitişik yazılır: “mi + sin = misin” → misin (tek kelime, ama önceki kelimeyle arada boşluk).

Kaynak

  • Türk Dil Kurumu — “Soru eki mı, mi, mu, mü’nün Yazılışı”, kontrol: 2025-11-04. (https://tdk.gov.tr)

TERİMLER:

Kişi eki: Fiillere gelen ve fiilin öznenin kim olduğunu bildiren çekim eki (ör. -sin, -siniz, -yim).
Parçacık (soru eki): Cümleye soru anlamı katan ve ayrı yazılan küçük ek/edat (ör. mi/mı/mu/mü).
Ünlü uyumu: Türkçede eklerin köke göre ünlü seçiminde uyum kurallarına uyması olayı.

7

Mi eki ile bitişik. Ve. Ayrı yazılan cümleler

8

Kısa cevap: Soru eki “mi/mı/mu/mü” her zaman önceki kelimeden ayrı yazılır; ancak bu soru ekine gelen kişi/çekim/iyelik ekleri ona bitişik yazılır (ör. Geldi mi?, Geliyor musun?).

Mi ekinin yazımı

Temel kural

  • Soru eki “mi/mı/mu/mü” önceki kelimeden ayrı yazılır.
  • Soru ekinden sonra kişi/iyelik/çekim gibi ekler gelirse, o ekler soru ekine bitişik yazılır (ör. misin, miyiz, misiniz, miyim).
  • Ünlü uyumuna göre: mi, mı, mu, mü şeklinde kullanılır.

Ayrı yazılan örnek cümleler (soru eki tek başına)

  • Geldi mi?
  • Bugün yağmur yağacak ** mı**? (doğru: “Bugün yağmur yağacak mı?”)
  • Bu doğru mu?
  • Sınavı geçti mi?
  • Sen de mi geldin? (burada hem “de” parçacığı ayrı, hem “mi” ayrı)

Bitişik yazılan örnek cümleler (soru eki + ekler)

  • Geliyor musun? (mi + sun → musun)
  • Verecek misiniz? (mi + siniz → misiniz)
  • Deneyebilir miyim? (mi + yim → miyim)
  • Biz miyiz? (mi + yiz → miyiz)
  • O muydu? (mu + ydu → muydu) — geçmiş veya pekiştirme ekleri soru ekine bitişik olabilir.

Karışıklık yaratan örnekler ve düzeltmeleri

  • Yanlış: Geldimi? — Doğru: Geldi mi?
  • Yanlış: Hazırmısın? — Doğru: Hazır mısın?
  • Yanlış: Yaparmısınız? — Doğru: Yapar mısınız?

Pratik ayrım testi: soru ekini önceki kelimeden ayırıp yazabiliyorsanız ayrı yazın; eğer soru ekinden sonra kişi eki geliyorsa o kişi eki soru ekine bitişik yazılır (ör. “geliyor + musun” → “geliyor musun”).

Kaynak: Türk Dil Kurumu — “Soru eki mı, mi, mu, mü’nün Yazılışı” (tdk.gov.tr), kontrol: 2025-11-04.

TERİMLER:

Çekim eki: Fiilin zaman, kip, kişi vb. özelliklerini bildiren ek.
Kişi eki: Fiilin öznenin kim olduğunu gösteren çekim eki (ör. -sin, -siniz, -yim).
Parçacık (soru eki): Cümleye soru anlamı katan ve önceki kelimeden ayrı yazılan küçük sözcük (ör. mi/mı/mu/mü).
Ünlü uyumu: Türkçede eklerin kök ünlüsüne göre ünlü seçmesi kuralı (ör. mi/mı/mu/mü).