- X ve Y elementleri arasında oluşan iki farklı bileşik ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
\frac{Y (1. bileşik)}{Y (2. bileşik)} = \frac{4}{9} 'dur.
Buna göre 1. bileşikteki kütlece X yüzdesi kaçtır?
A) 10 B) 20 C) 40 D) 60 E) 80
Bu metin, iki farklı bileşik hakkında verilen X ve Y elementleriyle ilgili bilgileri içeren bir kimya problemi. Katlı oranlar ve kütle yüzdeleri temelinde sorulan bir yüzdelik hesaplama sorusudur.
Cevap: %60 (D şıkkı).
Çözüm: Birinci bileşikte X yüzdesi a ise Y yüzdesi 100-a olur; ikinci bileşikte Y yüzdesi a olduğundan X yüzdesi 100-a'dir. Eşit kütleli X için bileşiklerde birleşen Y kütleleri sırasıyla \dfrac{100-a}{a} ve \dfrac{a}{100-a} olur. Verilen katlı oran
\dfrac{ \frac{100-a}{a} }{ \frac{a}{100-a} } = \frac{4}{9}
yazılır. Bu ifadeyi düzenleyince \left(\dfrac{100-a}{a}\right)^2 = \dfrac{4}{9} ve dolayısıyla \dfrac{100-a}{a} = \dfrac{2}{3} elde edilir. Buradan 300 - 3a = 2a \Rightarrow a = 60.
Terimler:
- katlı oran: Farklı bileşiklerde aynı elementin eşit miktardaki başka bir elementle birleşme miktarlarının oranı.
- kütlece: Bir bileşikteki bir elementin toplam kütle içindeki yüzdesel oranı.
- yüzde: Bir değerin 100 üzerinden ifadesi; örneğin %60 = 60/100.