A
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SOSYAL BİLİMLER - 1 TESTİ
-
Bu testte Türk Dili ve Edebiyatı (1-24), Tarih-1 (25-34), Coğrafya-1
-
Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 …
Sözlü anlatılar, bir toplumun kültürel dokusunu çözümlemede yazılı metinler kadar belirleyici olabilir. Ninniler, atasözleri, masallar gibi ürünler bir milletin değer dünyasının en açık ----. Bunlar kuşaktan kuşağa ---- geçmişle bugün arasında bir köprü kurar.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) örnekleridir - değişerek
B) göstergeleridir - taşınarak
C) ürünleridir - bölünerek
D) yansımalarıdır - işlenerek
E) çağrışımlarıdır - aktarılarak
Yeryüzündeki biyocesitliliğin %90’ını oluşturan
Genel açıklama: Görsel, Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 testinden bir sayfayı; test yönergelerini ve sözlü kültürün toplumsal değerlerle ilişkisini sorgulayan çoktan seçmeli bir soruyu içeriyor.
Resimdeki soruyu aynen metne dökeyim, sonra cevabı vereyim.
Soru (metin hâli)
Sözlü anlatılar, bir toplumun kültürel dokusunu çözümlemede yazılı metinler kadar belirleyici olabilir. Ninniler, atasözleri, masallar gibi ürünler bir milletin değer dünyasının en açık …. Bunlar kuşaktan kuşağa geçmişin bugüne bugünün arasına bir köprü kurar.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Şıklar:
- A) örnekleridir – değişerek
- B) göstergeleridir – taşınarak
- C) ürünleridir – bölünerek
- D) yansımalarıdır – işlenerek
- E) çağrışımlarıdır – aktarılarak
Doğru cevap
Doğru cevap: B) göstergeleridir – taşınarak
Neden B şıkkı?
Cümleyi B ile okuyalım:
“Ninniler, atasözleri, masallar gibi ürünler bir milletin değer dünyasının en açık göstergeleridir. Bunlar kuşaktan kuşağa geçmişin bugüne taşınarak arasına bir köprü kurar.”
- “göstergeleridir”
Bu sözlü ürünler, bir milletin değer dünyasını gösteren işaretlerdir. “En açık göstergeleridir” ifadesi anlamca tam oturuyor.
- “taşınarak”
Geçmişin bugüne taşınması ifadesi, kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel unsurlar için en doğal fiildir.
“Geçmişin bugüne taşınması” → zaman içinde kültürün korunması.
Diğer şıklar neden olmadı?
-
A) örnekleridir – değişerek
“En açık örnekleridir” denebilir ama “geçmişin bugüne değişerek bir köprü kurması” anlatım ve anlam bakımından zayıf kalıyor; köprü kuran şey değişmekten çok, sürdürülmek / taşınmak olmalı.
-
C) ürünleridir – bölünerek
Zaten “ninniler, atasözleri, masallar gibi ürünler” denmişken tekrar “ürünleridir” demek gereksiz ve kaba bir tekrar.
Ayrıca “geçmişin bugüne bölünerek bir köprü kurması” anlamlı değil.
-
D) yansımalarıdır – işlenerek
“Değer dünyasının yansımalarıdır” dil bilgisel olarak olabilir ama ikinci boşlukta “işlenerek” fiili olmuyor:
“Geçmişin bugüne işlenerek bir köprü kurması” doğal ve yerleşik bir ifade değil.
-
E) çağrışımlarıdır – aktarılarak
“En açık çağrışımlarıdır” ifadesi zayıf; çağrışım, dolaylı akla geliş demek, “en açık”la pek uyuşmuyor.
“Aktarılarak” fiili tek başına fena değil ama ilk boşluk iyi oturmadığı için bütün şık eleniyor.
İstersen benzer paragraf tamamlama sorularını da birlikte çözebiliriz; birkaç tane daha gönder, mantığını iyice pekiştirelim.
