Bezelye çaprazlaması sonucu elde edilen fenotip ve genotip oranları ile ilgili doğru yorumlar nelerdir?

1

image
image1051×776 123 KB

  1. Bir öğrenci bezelyelerde bir karakter ile ilgili yapmış olduğu çaprazlama sonrası aşağıdaki tabloyu hazırlıyor.

[Resim: UÇTA, YANDA]

aa X Aa

Aa, Aa, aa, aa

%50 uçta çiçek, %50 yanda çiçek

Bu tabloya göre,
I. ★ kısmında fenotip oranı gösterilmiştir.
II. ▲ kısmında hem melez hem de saf genotipe ait bireylerin oluşabileceği gösterilmiştir.
III. ● kısmında çaprazlanan tohumların genotipleri gösterilmiştir.

Verilenlerden hangileri doğrudur?

A) I ve III.
B) I ve II.
C) II ve III.
D) I, II ve III.

Bu resim, bezelyelerde karakter çaprazlaması sonucu elde edilen fenotip ve genotip oranlarını gösteren bir genetik problem örneği içeriyor. Çaprazlama sonuçlarına göre oranlar ve genotipler üzerinde sorular sorulmuş.

2

Kısa cevap

Doğru seçenek: B) I ve II. Çünkü tabloda yıldız ile fenotip oranı (%50 - %50) gösterilmiş ve yeşil kısımda hem melez (Aa) hem de saf (aa) genotipleri yer almaktadır; turuncu kısım ise çaprazlanan ebeveyn genotiplerini (aa × Aa) göstermektedir, sonuç genotipleri değil.

Detaylı Açıklama

  • Turuncu kısımda verilen ifade aa × Aa ebeveynlerin genotiplerini gösterir; yani çaprazlanan tohumların genotipleri değil, çaprazlamayı yapan ebeveynlerin genotipleridir. Bu nedenle III. ifade yanlıştır.
  • Yeşil kısımda listelenen genotipler Aa, Aa, aa, aa şeklindedir; burada hem melez (Aa) hem de saf (aa) bireyler vardır. Bu yüzden II. ifade doğrudur.
  • Yıldız ile gösterilen %50 uçta çiçek, %50 yanda çiçek ifadesi fenotip oranını verir; bu nedenle I. ifade doğrudur.

Ebeveynler: aa × Aa olduğunda elde edilen genotip dağılımını Punnett karesiyle gösterirsek:

Aşağıda Punnett karesi (sonuç genotipleri):

Punnett karesi (ebeveynler: aa × Aa)

   A   |   a
---------------
a | Aa  |  aa
a | Aa  |  aa

Buna göre genotip oranı 1:1 (Aa : aa) ve fenotip oranı da %50 — %50 şeklindedir (eğer A aleli uçta çiçek fenotipini sağlıyorsa).

TERİMLER:

Fenotip: Canlının dışarıdan gözlemlenebilen özellikleri (örneğin çiçeğin yeri).
Genotip: Bir canlının taşıdığı allele dayalı genetik yapısı (örneğin Aa veya aa).
Melez: Farklı allele sahip heterozigot birey (örneğin Aa).
Saf: Aynı alellerin bulunduğu homozigot birey (örneğin aa).