Cümlenin Anlatım Bozukluğu ve Doğru Cevap
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeninin hangisi olduğunu inceleyelim.
Aydınlarımız, “halka inmek” sözündeki tepeden bakma münasebetsizliğini fark etmiş ve kullanmamaya başlamıştır.
Nesne Eksikliği
Nesne eksikliği, cümlenin anlamını tamamlayan bir nesnenin eksik olduğu durumlardır. Cümlede nesnenin eksikliğinden kaynaklanan bir anlam karmaşası veya bozukluk yoktur. Bu seçenek bu nedenle yanlıştır.
Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması
Deyimin yanlış anlamda kullanılması, deyimin cümledeki anlamına ve kullanımına uygun olmadığı durumlardır. “Halka inmek” deyimi burada yerli yerinde ve anlamında kullanılmıştır. Bu seçenek de yanlıştır.
Özne Eksikliği
Özne eksikliği, cümlede kim ya da ne sorusuna cevap veren ögenin eksik olduğu durumlardır. Cümlede özne olarak “Aydınlarımız” kelimesi yer almakta ve bu özne eksik değildir. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
Çelişen Sözleri Bir Arada Kullanmak
Çelişen sözleri bir arada kullanmak, mantık hatası oluşturan sözcüklerin bir arada kullanılması durumudur. “Halka inmek” ile “tepeden bakma” arasında çelişen bir durum oluşturulmuş olabilir, bu sebepler araştırılmalıdır. Ancak burada esasen çelişme değil, tepeden bakmanın farkında olan bir eylem gerçekleşmiştir.
Gereksiz Sözcük Kullanımı
Gereksiz sözcük kullanımı, cümlede anlamı tekrarlayan veya kullanılmasa da anlamı bozulmayacak kelimelerin kullanılması durumudur. Cümlede “…fark etmiş ve kullanmamaya başlamıştır” ifadesi, aynı durumun gereksiz yere tekrarlandığını göstermektedir. Bu nedenle bu ifade gereksizdir ve anlatım bozukluğuna neden olur.
Sonuç:
Doğru Cevap: e. Gereksiz sözcük kullanımı
Detaylı Açıklama:
Cümlede “fark etmiş ve kullanmamaya başlamıştır” ifadesi gereksizdir. Çünkü bir deyimin münasebetsizliğini fark eden birinin onu kullanmamaya başlayacağı zaten anlaşılabilir bir durumdur. Bu yüzden, gereksiz bir tekrar yapılmıştır.
Aydınlarımız, “halka inmek” sözündeki tepeden bakma münasebetsizliğini fark etmiş ve kullanmamaya başlamıştır.
Burada “fark etmiş” ve “kullanmamaya başlamıştır” ifadelerinden biri kullanılabilir. Eğer şöyle belirtilirse daha net olur:
Aydınlarımız, “halka inmek” sözündeki tepeden bakma münasebetsizliğini fark etmiş, bunu kullanmamaya başlamıştır.
Bu şekilde ifade edildiğinde cümle daha akıcı ve anlamlı hale gelir.
TERİMLER:
Nesne Eksikliği: Cümledeki fiili tamamlama görevi yapan nesnenin olmaması.
Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması: Bir deyimin cümlede anlamsız veya yanlış bir bağlamda kullanılması.
Özne Eksikliği: Cümlede işi yapan veya olan öznenin yer almaması.
Çelişen Sözleri Bir Arada Kullanmak: Birbirine zıt anlamlı kelimelerin aynı cümlede kullanılarak anlam karışıklığı yaratılması.
Gereksiz Sözcük Kullanımı: Aynı anlamı veren veya cümlede anlamın bozulmayacağı sözcüklerin gereksiz yere kullanılması.
