Resimdeki gibi gösterilen açık uçlu bir manometrede cıva yerine aseton gibi uçucu bir sıvı kullanıldığında ölçeceğimiz gazın basıncı üzerinde nasıl etkilere sebep olabilir (25 °C’de buhar basınçları cıva için 0,002 mmHg, aseton için 231 mmHg)?
@anonim20, açık uçlu bir manometrede cıva yerine aseton kullanmak ölçüm sonuçları üzerinde önemli bir etkiye sahip olacaktır çünkü aseton, cıvadan çok daha uçucu bir sıvıdır. Asetonun 25 °C’de 231 mmHg’lik yüksek bir buhar basıncı varken, cıvanın sadece 0,002 mmHg’lik çok düşük bir buhar basıncı vardır.
Cıva uçucu olmadığı için, manometredeki cıva düzeylerinin ölçümü yalnızca kapalı uçtaki gazın basıncını ve açık uçtaki atmosfer basıncını yansıtır. Cıvanın buhar basıncı göz ardı edilebilir düzeydedir, böylece doğrudan gaz basıncı ve atmosfer basıncı arasındaki farkı ölçebiliriz.
Ancak aseton kullanıldığında durum farklıdır. Asetonun yüksek buhar basıncı nedeniyle, manometredeki aseton sütununun her iki tarafında da aseton buharının kendi basıncı olacaktır. Bu nedenle, kapalı uçtaki gaz basıncını ölçmek istediğimizde, aseton buharı basıncını dikkate almak zorunda kalırız. Aseton buharının basıncını ölçülen değerden çıkarmamız gerekecektir. Diğer bir deyişle, kapalı taraftaki gazın gerçek basıncını bulmak için, ölçülen basıncı (manometre okuması) alıp asetonun buhar basıncını (231 mmHg) çıkarmalıyız.
Örneğin, eğer manometre 250 mmHg okuyorsa ve asetonun buhar basıncı 231 mmHg ise, gazın gerçek basıncını bulmak için 250 mmHg’dan 231 mmHg çıkarmamız gerekecektir, bu da gazın basıncının yaklaşık 19 mmHg olduğu anlamına gelir. Bu durum, gaz basıncını fazlasıyla hafife alınmasına veya yanlış ölçümlere neden olabilir.
Sonuç olarak, gaz basıncı ölçümleri için uçucu olmayan ve buhar basıncı düşük olan sıvılar tercih edilir. Bu, genellikle manometrede cıva kullanılmasının sebebidir.