Kasık Kaşıntısı: Neden Olur, Ne Yapmalı?

Sağlık
1

Testislerle bacak arasındaki tatlı kaşıntı neden olur? Bakteriyel bir kaşıntı mıdır? 1-2 yıldır devam ediyor ve ara ara kaşıntı hissi artıyor. Ne tür çözümler önerirsin?

2

Kısa cevap

En sık neden mantar enfeksiyonu (tinea cruris) ya da nem–sürtünmeye bağlı pişik/intertrigo; daha nadiren bakteriyel erythrasma olur. “Bakteriyel kaşıntı” diye bir tanım yok; kaşıntı bir belirti, altta yatan neden mantar, bakteri, tahriş veya başka bir durum olabilir. 1–2 yıldır sürmesi mantar/erythrasma lehine; bölgeyi kuru tutup bir topikal antifungal ile 2–4 hafta deneyin, düzelmez veya tekrarlarsa dermatoloğa görünün (gerekirse antibiyotik gerekir).

Neden olur?

En olası nedenler

  • Tinea cruris (mantar, “jock itch”): Kasık kıvrımında kızarık, sınırları belirgin, kenarları daha kabarık–pütürlü, şiddetli kaşıntılı döküntü; terleme, dar/oklüzif kıyafet, kilolu olmak ve ayak mantarı eşlik etmesi sık. Çoğu kez skrotum daha az etkilenir, kasık kıvrımı baskındır.
  • Intertrigo (pişik) ve Candida: Nem, sürtünme ve ısıyla artar; macerasyon (ıslak–yumuşamış cilt), bazen “uydu” küçük kabarcıklar Candida lehine. Skrotum daha çok etkilenebilir.
  • Erythrasma (bakteriyel; Corynebacterium): Kahverengimsi–kırmızı, iyi sınırlı, ince kepekli alanlar, kaşıntı hafif/orta; Wood lambasında “koral kırmızı” parlama tipiktir. Diyabet/terleme/obezite ile ilişkili.
  • İrritan/alerjik kontakt dermatit: Yeni sabun, deterjan, deodorant, tıraş, kumaş boyası vb. ile artan yanma–kaşıntı.
  • Daha nadir: Uyuz, kasık biti, sedef/egzama, lichen simplex (kaşıdıkça kalınlaşan cilt). Şiddetli ağrı–apseler varsa hidradenitis gibi başka tablolar düşünülür.

Evde neler yapabilirsiniz? (ilk basamak)

Günlük bakım ve önleme

  • Bölgeyi kuru tutun: Duş sonrası iyice kurulayın (gerekirse soğuk ayarda saç kurutma), terledikçe iç çamaşırını değiştirin.
  • Bol, nefes alan (pamuklu veya nem uzaklaştıran) iç çamaşırı giyin; dar–sürtünen kıyafetlerden kaçının.
  • Spordan sonra hemen duş alın; ayrı havlu kullanın, havluları–iç çamaşırını 60 °C ve üzeri yıkayın.
  • Sürtünme alanlarına koruyucu bariyer (ince tabaka vazelin veya çinko oksit) ve/veya kurutucu pudra (tercihen antifungal içerikli) kullanın.
  • Ayak mantarı varsa aynı anda ayakları da tedavi edin (aksi halde kasığa sürekli bulaşabilir).

Reçetesiz/topikal tedavi seçenekleri

  • Mantar şüphesi:
    • Terbinafin %1 günde 1 kez ya da klotrimazol/mikonazol günde 2 kez, 2–4 hafta. Döküntü geçse bile 1 hafta daha sürdürün.
    • Aynı dönemde antifungal pudra/spreyle bölgeyi kuru tutmak tekrarı azaltır.
    • Not: Sadece kortizon içeren kremler mantarı gizleyip kötüleştirebilir; kaçının.
  • Erythrasma şüphesi (kahverengi–kırmızı, ince kepekli, kaşıntısı az; uzun süreli):
    • Günlük benzoil peroksit yıkama 1–2 hafta yardımcı olabilir; çoğu durumda topikal antibiyotik (ör. eritromisin/klindamisin/fusidik asit) gerekir → bunun için hekime başvurun.
  • İrritan/alerjik dermatit şüphesi:
    • Tetikleyiciyi kesmek esastır. Şiddetli kaşıntıda kısa süreli düşük potent kortizon (hidrokortizon %1, günde 1–2, en çok 5–7 gün) düşünülebilir; fakat mantar ihtimali varsa doktor görmeden tercih etmeyin.
  • Kaşıntı kontrolü: Gerektiğinde loratadin veya setirizin gibi non-sedatif antihistaminikler yardımcı olabilir.

Sık yapılan hatalar

  • Sırf kortizonlu krem kullanmak.
  • Antifungali 2–3 günde bırakmak (erken bırakma nüks getirir).
  • Nemli kıyafetlerle kalmak, aynı havluyu tekrar tekrar kullanmak.
  • Ayak mantarını tedavi etmemek.

Ne zaman doktora gitmeli?

  • Doğru bakıma ve antifungale rağmen 2–3 hafta içinde belirgin düzelme yoksa veya sık nüks ediyorsa.
  • Şiddetli ağrı, hızla yayılan kızarıklık, akıntı/kötü koku, çatlak–ülser, ateş gelişirse.
  • Skrotumda şişme–ağrı, çıbanlar/apseler, tekrarlayan enfeksiyonlar.
  • Diyabet, bağışıklık baskılanması, uzun süreli antibiyotik–steroid kullanımı varsa.
  • Tanıdan emin değilseniz: Hekim KOH mikroskopisi, Wood lambası, gerekirse kültür/deri sürüntüsü ile ayırır.

Doktorda neler yapılır?

  • Muayene ve gerekirse:
    • KOH testi ile mantar hiflerinin gösterilmesi.
    • Wood lambası ile erythrasma için koral kırmızı floresans.
    • Eşlik eden ayak tinea ve metabolik risklerin (ör. diyabet) taranması.
  • Tedavi:
    • Dirençli/nükseden mantarda kısa süreli oral antifungal (ör. terbinafin/itrakonazol) gerekebilir.
    • Erythrasma için topikal (eritromisin/klindamisin/fusidik asit) veya yaygınsa oral makrolid.
    • Dermatit varsa uygun düşük potent steroid + bariyer bakımı ve tetikleyici kaçınma planı.

Pratik kontrol listesi

  1. Alanı kuru–serin tut.
  2. Aynı anda ayakları da tedavi et.
  3. Antifungali 2–4 hafta uygula, düzelince 1 hafta daha sürdür.
  4. Düzelmez/nüksederse dermatolojiye başvur (Wood lambası/KOH ile ayırıcı tanı, gerekiyorsa antibiyotik).

Size birkaç soru (tanıyı netleştirir)

  • Döküntünün kenarları kabuklu–sınırlı mı, ortası daha soluk mu (mantar lehine)?
  • Skrotum da etkileniyor mu, ıslak–macerasyon ve “uydu” sivilcecikler var mı (Candida lehine)?
  • Gece kaşıntı artıyor mu, parmak aralarında iz var mı (uyuz lehine)?
  • Son dönemde yeni deterjan/sabun/traş ürünü, dar sentetik kıyafet, yoğun spor/terleme oldu mu?
  • Ayak mantarı veya tırnak mantarı var mı?
  • Diyabet, fazla kilo, uzun antibiyotik/steroid kullanımı öyküsü var mı?

Kaynaklar (kontrol tarihi: 28 Ekim 2025)

TERİMLER:

  • Intertrigo (pişik): Kıvrım bölgelerinde nem–sürtünmeye bağlı cilt tahrişi/enflamasyonu.
  • KOH testi: Deri kazıntısında potasyum hidroksit ile mikroskop altında mantar yapılarını gösteren hızlı tanı testi.
  • Makrolid: Eritromisin/azitromisin gibi, bazı bakterilere etkili antibiyotik grubu.
  • Tinea cruris: Kasık bölgesinin dermatofit kaynaklı mantar enfeksiyonu.
  • Wood lambası: Bazı mikroorganizmaların ürettiği maddeleri ışıldatan morötesi ışık kaynağı; erythrasma’da koral kırmızı parlama görülür.

Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır; uzun süredir devam eden şikâyetiniz için yüz yüze muayene tanı ve tedaviyi netleştirir. İsterseniz döküntünün görünümüne göre planı daha da özelleştirebilirim.

1 Beğeni