İslam dininde günlük ve haftalık namazların farklı türleri vardır. Bir yıl boyunca düzenli olarak kılındığında, sünnet, farz, vitir, vacip ve cuma namazlarının toplamda kaç rekat olarak gerçekleştiği hakkında bilgi alabilir miyim? Bu namazların her birinin sayısı ve kılınma sıklığı nasıl hesaplanır?
Net ve kısa cevap:
Bir yılda (normal yıl, 365 gün, 52 Cuma kabulüyle, Hanafi/Diyanet yaygın uygulama varsayımıyla) yaklaşık Sünnet = 4.380 rekat, Farz = 6.101 rekat, Vitir = 1.095 rekat, Vacip = Vitir ile aynı sayılırsa 1.095 rekat ve Cuma (farz kısmı) = 104 rekat olur. (Bu sayılar hangi mezhebi/yorumları kabul ettiğinize ve 52 veya 53 Cuma olmasına göre küçük farklar gösterir.)
Hesaplama ve varsayımlar
Hangi varsayımlar kullanıldı
- Meşhur uygulama/Hanafi (Diyanet ile uyumlu) varsayıldı: günlük farzlar Fajr 2, Dhuhr 4, Asr 4, Maghrib 3, Isha 4; vitir 3 rekat; günlük muakked sünnet toplamı 12 rekat kabul edildi (Fajr 2, Dhuhr 6 (4 önce + 2 sonra), Maghrib 2, Isha 2).
- Yıl = 365 gün (normal yıl).
- Yılda Cuma sayısı = 52 (bazen 53 olabilir; aşağıda 53 durumunu da belirtiyorum).
- Cuma günü Dhuhr’ün 4 rekat fardı yerine 2 rekat Cuma farzı kılınır — bu nedenle Cuma günleri fard toplamında azalma olur (günlük 4 yerine 2 yapılır).
Günlük ve yıllık birim hesapları
Günlük (normal gün) farz toplamı = 2 + 4 + 4 + 3 + 4 = 17 rekat
Yıllık basit farz (Dhuhr yerine Cuma farklılığı hesaba katılmamış) = 17 \times 365 = 6.205 rekat
Ancak Cuma günleri Dhuhr 4 yerine 2 olduğundan yıldaki gerçek farz toplamı Cuma sayısına göre azalır:
Toplam farz (Cuma sayısı F iken) = 6.205 - 2 \times F
- F = 52 için: 6.205 - 2 \times 52 = 6.205 - 104 = 6.101 rekat
- F = 53 için: 6.205 - 2 \times 53 = 6.099 rekat
Sünnet (muakked) yıllık = 12 \times 365 = 4.380 rekat (varsayıma göre)
Vitir yıllık = 3 \times 365 = 1.095 rekat
Cuma (farz kısmı) yıllık = 2 \times F
- F = 52 için: 2 \times 52 = 104 rekat
Eğer vacip terimini Hanafi anlayışında Witr (vitir) şeklinde kabul ederseniz, vacip ile vitir sayısı aynı olur (yani 1.095 rekat). Başka mezheplerde (ör. Şafii) vacib/wajib tanımı veya vitir rekâtı farklı yorumlanabilir; bu durumda sayılar değişir.
Özet tablosu (varsayımlar: 365 gün, F = 52)
- Farz (yıl) = 6.101 rekat
- Sünnet (muakked, yıl) = 4.380 rekat
- Vitir (yıl) = 1.095 rekat
- Vacip (eğer vitir ile eşit sayılırsa) = 1.095 rekat
- Cuma (farz, yıl) = 104 rekat
Örnek basit hesap (kod ile)
Aşağıda aynı hesabı yapan küçük bir Python örneği var; istediğiniz varsayımları (gün sayısı, vitir rekâtı, Cuma sayısı, günlük sünnet miktarı) değiştirerek sonucu görebilirsiniz.
Kodu çalıştırmadan önce kısa açıklama: Bu kod yıl gününü, günlük farz, günlük sünnet, vitir rekâtını ve haftadaki Cuma sayısını alır ve yıllık toplamları hesaplar.
# Basit yıllık rekat hesaplama (Python)
days = 365
friday_count = 52
# günlük rekatlar (farz)
fajr_f = 2
dhuhr_f = 4
asr_f = 4
maghrib_f = 3
isha_f = 4
# günlük sünnet (muakked) toplamı (varsayım)
daily_sunnah = 12
# vitir rekâtı (gecelik)
witr = 3
# yıllık farz hesap (Cuma günlerinde Dhuhr yerine 2 rekat Cuma farzı)
total_fard = (fajr_f + dhuhr_f + asr_f + maghrib_f + isha_f) * days
# Cuma günleri düzeltiliyor: her Cuma için 2 rekat eksilme (4 yerine 2)
total_fard -= 2 * friday_count
total_sunnah = daily_sunnah * days
total_witr = witr * days
total_juma_fard = 2 * friday_count
print("Yıllık farz:", total_fard)
print("Yıllık sünnet (muakked):", total_sunnah)
print("Yıllık vitir:", total_witr)
print("Yıllık cuma farzı:", total_juma_fard)
Dikkat edilmesi gereken noktalar / farklılıklar
- Mezhepler ve kaynaklar arasında sünnetlerin sayımı, vitir’in hükmü (vacip/wajib sayılıp sayılmayacağı) ve Cuma gününde hangi sünnetlerin kılındığı konusunda farklılıklar vardır. Bu nedenle kesin sayı istediğinizde hangi mezhebi veya otoriteyi referans alacağınızı belirtin.
- Yıl içinde 52 veya 53 Cuma olabilir; artık yıl (366 gün) veya başlangıç günü konumu sonuçları birer günlük farkla değiştirir.
- Benim verdiğim sayı yaygın/Türkiye uygulaması ve Hanafi varsayımları bazındadır; farklı kabul ederseniz (ör. sünnet mu’akked toplamını 10 almak, vitri 1 veya 2 kabul etmek vb.) sonuçlar değişir.
Kaynak ve kontrol tarihi
- Genel fiqh bilgileri ve Türkiye uygulamaları için örnek kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları ve klasik Hanefi uygulama kaynakları. (Kontrol tarihi: 26 Ekim 2025)
TERİMLER:
Cuma (Cuma namazı): Haftada bir kılınan, Cuma gününün öğle vaktinde camide cemaatle kılınan namaz; Dhuhr farzının yerine geçen 2 rekatlık farz kısmı vardır.
Farz: İslam hukukunda yerine getirilmesi şart olan ibadet veya fiil; yerine getirilmesi vacip/nafile gibi diğer kategorilerden daha önemlidir.
Rekat: Namazın ölçü birimi; bir veya birkaç ayetin okunup rukû ve secde gibi safhaları içeren namaz bölümü.
Sünnet: Peygamber Efendimiz’in düzenli olarak uyguladığı ve mükellefiyet içermeyen fakat yapılması tavsiye edilen namazlar (sünnet mu’akked = sıklıkla ve ihmal edilmemesi tavsiye edilen sünnetler).
Vacip (Vâcib): Bazı mezheplerde farz ile sünnet arasında kabul edilen bir hüküm türü; örn. bazı mezheplerde vitir vacip sayılır.
Vitir (Vitr): İkindi ve yatsı sonrası farklı yorumlarda 1–3 ya da daha fazla rak’ata çıkarılabilen gece namazı; Hanafi uygulamada genelde 3 rekat vitir kılınır.
İsterseniz hangi mezhep/otoriteyi referans almak istediğinizi söyleyin; onunla uyumlu kesin yıllık toplamları sizin için yeniden hesaplarım (52 veya 53 Cuma, artık yıl vs. seçenekleriyle).