Bu DNA molekülünde I. ipliğin nükleotid dizilimi ACTGGTATTCG ise oluşan yeni DNA’larla ilgili, I. a iplikçiğinin nükleotid dizilimi ACTGGTATTCG şeklindedir. II. x ve y DNA’larının nükleotid dizilimleri aynıdır. III. c ipliği, d ipliği için kalıp görevi gö

, , ,
1

CEVAP NEDİR

19
19711×900 22 KB

Aşağıda bir DNA molekülünün eşlenmesi olayı gösterilmiştir.

d
c
} x

b
a
} y

I
II

Bu DNA molekülünde I. ipliğin nükleotid dizilimi ACTGGTATTCG ise oluşan yeni DNA’larla ilgili,

I. a iplikçiğinin nükleotid dizilimi ACTGGTATTCG şeklindedir.
II. x ve y DNA’larının nükleotid dizilimleri aynıdır.
III. c ipliği, d ipliği için kalıp görevi görür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III

2

Kısa cevap

Doğru cevap: B) Yalnız II.
Bu DNA eşlenmesinde x ve y DNA’larının nükleotid dizilimleri aynıdır.

Ayrıntılı açıklama

Genel prensip

  • DNA eşlenmesi yarı-korunumlu (semikonservatif) gerçekleşir: her yeni oluşan DNA molekülü bir eski (kalıp) iplik ve ona tamamlayıcı yeni bir iplik içerir.
  • Bir ipliğin dizilimine göre yeni iplik tamamlayıcısı (komplementeri) sentetize edilir; A ↔ T, C ↔ G kuralı kullanılır.

Verilen dizinin tamamlayıcısı

  • I. iplikçiğinin dizilimi: ACTGGTATT C G (yani A C T G G T A T T C G).
  • Buna tamamlayıcı yeni iplik dizilimi şu olur: T G A C C A T A A G C (her bazın karşılığıyla).

Şimdi şıklara bakalım

  • I. şık: “a iplikçiğinin nükleotid dizilimi ACTGGTATT C G şeklindedir.”
    • Bu ancak a ipliğinin, I ipliğinin aynısı yani I’nin dizilimini direkt taşıması durumunda doğru olur. Ancak verilen şemaya göre a, II ipliğine karşı sentezlenen yeni iplik olmayabilir; tipik olarak, II ipliğine karşı sentezlenen yeni iplik I ile aynı diziyi taşıyacaktır. Şemadaki oklar ve etiketlemeye göre a bunun tam karşılığı değil; dolayısıyla I. şık yanlıştır (şemanın gösterimine göre a, I’nin birebir aynısı olmayacaktır).
  • II. şık: “x ve y DNA’larının nükleotid dizilimleri aynıdır.”
    • Eşlenme sonucu oluşan iki DNA molekülü birbirlerinin aynı dizilimde kopyalarıdır (her ikisi de orijinal çift sarmalın aynı baz çiftleri kombinasyonunu taşır). Bu nedenle II. şık doğrudur.
  • III. şık: “c ipliği, d ipliği için kalıp görevi görür.”
    • Verilen eşlenme aşamasında c ipliği yeni sentezlenen bir ipliktir; aynı eşlenme olayında yeni sentezlenen bir iplik başka bir yeni ipliğe kalıp oluşturmaz. Kalıp rolünü orijinal iplikler (I veya II) üstlenir. Bu yüzden III. şık yanlıştır.

Sonuç: Yalnız II doğru => B şıkkı.

TERİMLER:

Kalıp (template): Yeni DNA ipliğinin sentezlenmesinde baz dizilimini belirleyen mevcut iplik.
Komplementer (tamamlayıcı) baz: DNA’da A ↔ T ve C ↔ G eşleşmeleri.
Semikonservatif eşlenme: Her yeni DNA molekülünün bir eski iplik ve bir yeni iplik içermesi.