60 tabanlı sayı sistemi nedir ve nasıl gösterilir? Hangi matematiksel ve kültürel faktörler bu sistemi tercih eder ve hangi ülkelerde kullanılır? 60 tabanlı sayı sistemiyle ilgili detaylı bilgi verir misiniz?
60 tabanlı sayı sistemi, her bir basamağın 60 farklı sembollerle temsil edildiği bir sayı sistemidir. Bu sistemde, 0’dan 59’a kadar olan sayılar farklı sembollerle gösterilir. Basit bir tablo ile 60 tabanlı sayı sistemindeki 60 sayıyı şu şekilde gösterebiliriz:
| Sayı | |
|---|---|
| 1 | 1 |
| 2 | 2 |
| 3 | 3 |
| 4 | 4 |
| 5 | 5 |
| 6 | 6 |
| 7 | 7 |
| 8 | 8 |
| 9 | 9 |
| 10 | A |
| 11 | B |
| 12 | C |
| 13 | D |
| 14 | E |
| 15 | F |
| 16 | G |
| 17 | H |
| 18 | I |
| 19 | J |
| 20 | K |
| 21 | L |
| 22 | M |
| 23 | N |
| 24 | O |
| 25 | P |
| 26 | Q |
| 27 | R |
| 28 | S |
| 29 | T |
| 30 | U |
| 31 | V |
| 32 | W |
| 33 | X |
| 34 | Y |
| 35 | Z |
| 36 | a |
| 37 | b |
| 38 | c |
| 39 | d |
| 40 | e |
| 41 | f |
| 42 | g |
| 43 | h |
| 44 | i |
| 45 | j |
| 46 | k |
| 47 | l |
| 48 | m |
| 49 | n |
| 50 | o |
| 51 | p |
| 52 | q |
| 53 | r |
| 54 | s |
| 55 | t |
| 56 | u |
| 57 | v |
| 58 | w |
| 59 | x |
| 60 | y |
Örnek burada 10 sayısı, temsil ettiği değerin 10 olduğunu göstermek için “A” sembolüyle ifade edilir. Ardından, 11’den başlayarak “B”, “C”, “D”, vb. semboller kullanılır. Örneğin, 15 sayısı “F” sembolüyle gösterilirken, 60 sayısı “10” sembolleriyle ifade edilir.
60 tabanlı sayı sistemi kullanımını matematiksel ve kültürel faktörlere dayandırır. Matematiksel olarak, 60 sayısı 1, 2, 3, 4, 5 ve 6’ya tam bölünebildiği için bu sistemi kullanmak pratik olabilir. Ayrıca, 60 tabanlı sistemi kullanarak kesirleri daha kolay ifade edebiliriz. Örneğin, 1/2 kesiri 0.5 yerine 0;30 olarak gösterebiliriz.
Altmışlık sayı sistemi ilk olarak Mezopotamya’da Sümerler tarafından kullanılmıştır. Babilliler, Asurlular ve Medler de bu sistemi kullandılar. Altmışlık sayı sistemi, Antik Mısır, Maya ve Çin gibi diğer medeniyetlerde de kullanılmıştır.
Kültürel olarak ise, 60 tabanı, zamanın ölçülmesinde ve açıların ölçülmesinde yaygın olarak kullanılmıştır. Antik Babil döneminden beri süregelen bu sistem, günün 24 saate, saatlerin 60 dakikaya ve dakikaların da 60 saniyeye bölündüğü zaman birimleriyle örtüşür. Ayrıca, dairedeki açıları ölçmek için kullanılan derece sistemi de 60 tabanlı sayı sistemiyle uyumludur.
Bugün 60 tabanlı sayı sistemi, kültürel ve matematiksel olarak bazı alanlarda kullanılmaya devam ederken, çoğunlukla ondalık (10 tabanlı) sayı sistemine geçilmiştir. Ondalık sistem, 0’dan 9’a kadar olan basamakları kullanır ve genel olarak daha yaygın bir şekilde kullanılır. Ancak, bazı özel alanlarda (örneğin saat veya açı ölçümlerinde) hala 60 tabanlı sayı sistemine rastlayabiliriz.
TERİMLER:
Ondalık sistem: 0’dan 9’a kadar olan basamakları kullanan ve genellikle yaygın olan sayı sistemidir.