2025-TYT/SOS
- Osmanlı Devleti’nde İttihat ve Terakki Cemiyetinin baskıları karşısında devletin kötü gidişatını önlemek için II. Abdülhamit tarafından 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet ilan edilmiştir. II. Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiş, Avusturya-Macaristan, Bosna-Hersek’i topraklarına kattığını açıklamıştır. Girid Meclisi de Osmanlı’dan ayrılarak Yunanistan’a bağlanma kararı almıştır. Bu durumu var olan rejime bağlayan bazı kesimler tarafından 31 Mart İsyanı çıkartılmıştır. İsyan, Hareket Ordusu tarafından bastırılmış, II. Abdülhamit ise isyandan sorumlu tutularak İttihatçılar tarafından tahttan indirilmiştir.
Bu bilgilerden hareketle, Osmanlı Devleti’nin sözü edilen dönemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin gücünü artırdığı
B) II. Meşrutiyet’in ilanı sürecinde otorite boşluğunun yaşandığı
C) Toplumda bazı çevrelerin demokrasiyi hedef aldığı
D) Azınlıkların meşrutiyetin ilanına tepki gösterdiği
E) Ordunun, demokrasi rejimini korumak istediği
Bu görsel, bir ders kitabına ait deneme sınavı sayfasıdır. Soru, Osmanlı Devleti’nde İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin etkisi ve II. Meşrutiyet dönemiyle ilgilidir. Kullanıcının işaretlediği ve not aldığı kısımlar, doğru veya yanlış cevabın nedenlerini ve düşüncelerini göstermektedir.
Osmanlı Devleti’nde II. Meşrutiyet Dönemi ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Etkileri
II. Meşrutiyet dönemi, Osmanlı Devleti’nin modernleşme sürecinde önemli bir dönüm noktasıdır. İttihat ve Terakki Cemiyeti, bu dönemde önemli bir rol oynamış ve Osmanlı siyasetinde derin izler bırakmıştır. Bu bölümde, II. Meşrutiyet dönemi, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin etkileri ve sorunun yanıtını sağlayan seçeneklerin değerlendirilmesine odaklanacağız.
II. Meşrutiyet Dönemi
-
Meşrutiyetin İlanı: II. Abdülhamit, 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’i ilan ederek monarşik yönetimden, bir çeşit parlamenter demokrasiye geçiş yapmıştır. Bu, halkın yönetime katılımını ifade eden bir adımdır.
-
Azınlıkların Hareketleri: II. Meşrutiyet’in ilanı sonrasında, bazı azınlık grupları bağımsızlık peşinde koşmaya başlamıştır. Örneğin Bulgaristan bağımsızlığını ilan ederken, Avusturya-Macaristan Bosna-Hersek’i ilhak etmiştir. Girid ise Yunanistan’a bağlanma kararı almıştır.
-
Hareket Ordusu ve 31 Mart İsyanı: Yönetimdeki otoritenin zaafları, 31 Mart İsyanı’nın patlak vermesine neden olmuştur. İsyan, Hareket Ordusu tarafından bastırılmış, bu süreçte II. Abdülhamit tahttan indirilmiştir.
İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Rolü
-
Politik Baskılar ve Güç Kazanma: İttihat ve Terakki Cemiyeti, meşrutiyetin ilanıyla birlikte devlet üzerindeki etkisini artırmış; başladıkları reform hareketleriylse devletin yönetiminde önemli bir aktör haline gelmiştir.
-
Demokrasiye Etkisi: Söz konusu cemiyet, bazen demokrasiyi savunmakla birlikte, siyasi muhalefet ve eleştirileri bastırmış, bu durum da toplumsal huzursuzluk yaratmıştır.
Sorunun Değerlendirilmesi
Soruya verilen seçenekleri inceleyelim:
-
A) İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin gücünü artırdığı: Bu ifade doğrudur. Cemiyet, meşrutiyet sonrası etkisini artırmıştır.
-
B) II. Meşrutiyet’in ilanı sürecinde otorite boşluğunun yaşandığı: Bu ifade de doğrudur. Otorite boşluğu, isyanlarla ve azınlık hareketleriyle kendini göstermiştir.
-
C) Toplumda bazı çevrelerin demokrasiyi hedef aldığı: Bu yanlıştır. İttihat ve Terakki, demokrasiye yönelik doğrudan bir hedef taşımaktansa, otoriter bir yönetim tarzı uygulamıştır.
-
D) Azınlıkların meşrutiyetin ilanına tepki gösterdiği: Bu ifade doğrudur; azınlıklar, bağımsızlık peşindeydi.
-
E) Ordunun, demokrasi rejimini korumak istediği: Bu ifade de doğrudur. Hareket Ordusu, meşrutiyeti koruma adına harekete geçmiştir.
Sonuç
Sonuç olarak, bu bilgileri dikkate alarak doğru seçenek C şıkkıdır. Zira, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin demokratik hedefler taşımadığını ve daha ziyade otoriter bir yönetim anlayışını benimsediğini göstermektedir.
TERİMLER:
Meşrutiyet: Monarşi altında halkın temsilinin olduğu, anayasaya dayalı yönetim.
Otoryte Boşluğu: Devlet otoritesinin zayıfladığı, yönetim gücünün etkin biçimde kullanılamadığı durum.
Hareket Ordusu: 1908 devriminden sonra meşrutiyeti korumak üzere toplanan ordu birliği.
