Empiristler, doğru bilginin tek kaynağının deney.... Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi Kant'ı bilgi anlayışına uygundur?

Yaşam Felsefe
, ,
1

image
image3024×4032 3.27 MB

  1. Empiristler, doğru bilginin tek kaynağının deney olduğunu ve boş bir levha olan zihnin duyusal veriler aracılığıyla donanımlı hâle geldiğini iddia ederler. Rasyonalistler ise duyu verilerinin bilgiyi oluşturmada yetersiz olduğunu, insan zihninde doğuştan gelen yetiler olmaksızın bilmenin mümkün olamayacağını ileri sürerler. Her iki görüşün de kritiğini yapan Kant ise bilgi için deneyin yanında deney verilerini düzene sokacak bir unsurun yani aklın da gerekli olduğunu şu sözleriyle ifade eder: “Tüm bilgilerimizin deneyim ile başladığı konusunda hiçbir kuşku olamaz; ama tüm bilgilerimizin deneyim ile başlamasına karşın, bundan tümünün de deneyimden doğduğu sonucu çıkmaz.”

Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi Kant’ı bilgi anlayışına uygundur?

A) Doğru bilginin kaynağı apriori ilkelerdir.
B) Bilgi, içsel bir yeti olan sezgilerle elde edilir.
C) Bilgiye ulaşmada salt duyu organları etkilidir.
D) Kesin yargılara ancak metodik şüpheyle ulaşılabilir

2

Cevap: A) Doğru bilginin kaynağı apriori ilkelerdir.

Açıklama: Kant, bilginin hem deneyimle başladığını hem de deneyimden doğduğunu belirtirken, bunu yaparken deneyim ile birlikte akıl ilkelerinin de gerekli olduğunu vurgular. Kant’a göre, bilgiye ulaşmak için duyu organlarıyla elde edilen verilerin düzenlenmesini sağlayan akıl ilkeleri de gereklidir. Dolayısıyla, Kant’ın bilgi anlayışına göre doğru bilginin kaynağı apriori ilkelerdir. Diğer seçeneklerde ise Kant’ın görüşleriyle uyuşmayan ifadeler bulunmaktadır.

Örneğin, B seçeneğinde belirtilen “Bilgi, içsel bir yeti olan sezgilerle elde edilir” ifadesi, Kant’ın görüşlerine göre doğru değildir. Kant’a göre, sezgilerin yanında akıl ilkeleri de bilgi oluşumunda etkilidir.

Sonuç olarak, Kant’ın bilgi anlayışı apriori ilkelerin önemine vurgu yapmaktadır ve bu nedenle A seçeneği doğru cevaptır.