Şehir planlaması ve kentleşme konularında sıkça duyduğum “ekümenopolis” terimi nedir? Bu terim, hangi koşullar ve süreçler sonucu oluşan bir durumu ifade eder? Bu kavramın örneklerini ve bu duruma nasıl gelindiğini içeren bilgileri de paylaşabilir misiniz?
Ekümenopolis: Nedir ve Nasıl Oluşturulur?
Ekümenopolis’in Tanımı
Ekümenopolis, Yunanca kökenli bir terim olup, “oikoumene” (dünya) ve “polis” (şehir) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Özellikle şehir planlama ve kentleşme konularında kullanılan bu kavram, küresel çapta şehirlerin ve kentlerin birbirine bağlandığı, böylelikle tek bir devasa kentsel ağın oluşturduğu durumu ifade eder.
Griekese stedeboukundige Constantinos Doxiadis, ekümenopolis fikrini 1967’de “Ekistics” başlıklı bir çalışmada tanımlamıştır. Bu kavram, her türlü coğrafi ve politik engel olmaksızın şehirlerin birbirine bağlanabilme potansiyelini tanımlayarak, nüfus ve kentleşmenin dünya çapında devamlı olarak genişleyeceğini öngörür.
Ekümenopolis’in Oluşumu
Ekümenopolis, genel olarak doğal ve insan yapımı unsurların birleşimine, yoğun nüfus artışına ve hızlı kentleşme sürecine bağlı olarak oluşur. Kentlerin hızla genişlemesi ve birbirleri ile bağlantı kurarak büyümeye devam etmesi, birbirine bitişik veya iç içe geçmiş şehir ağları oluşturur. Bu durum, esas olarak teknolojik yenilikler, sanayileşme, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi faktörlere bağlıdır.
Bir ekümenopolis oluştuğunda, kırsal ve doğal alanların hızla azaldığı, yoğunlaşmış yapılaşmanın süregeldiği ve çeşitli insan faaliyetlerinin çevreyi ve kaynakları belirgin şekilde değiştirdiği görülür.
Ekümenopolis Örnekleri
Şu anda dünyada tam anlamıyla bir ekümenopolis mevcut değildir, çünkü bu durum dünya genelinde tüm şehirlerin birbirine bağlanmış olmasını gerektirir. Ancak bazı bölgelerde, büyük şehirlerin birleşmesiyle meydana gelen megaşehirler veya metropoliten alanlar mevcut olup, bunlar ekümenopolis kavramının küçük ölçekteki örnekleri olarak kabul edilebilir. Örneğin, Tokyo-Yokohama, New York ve Los Angeles gibi şehirler devasa metropol alanları oluşturmuştur.
TERİMLER:
Ekümenopolis: Dünya genelindeki tüm kentlerin birbirine bağlandığı ve devasa bir kentsel ağın oluştuğu durumu ifade eden terim. Böyle bir durumda, şehirler arasındaki coğrafi ve politik engeller yok olur.
Kentleşme: Nüfusun kentin yoğun olduğu alanlara doğru kaymasının ve burada yoğun yapılaşmanın oluşmasının sonucu olan süreç.
Megaşehir: İki veya daha fazla metropoliten alanın birleşerek oluşturdukları yoğun nüfuslu ve yüksek derecede kentsel yoğunluğa sahip bölge. Genellikle tek bir idari yapı altında yürütülen çok sayıda belediye hizmetinin olduğu alanları içerir.
1 Beğeni