Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

  1. 1915’te yeni teknolojilerin tanıtıldığı bir fuarda şu reklam dikkat çekmişti: “Gelin, traktörleri görün! Çiftçi yorgun hayvanlara bağımlı olmaktan kurtulacak ve çiftçilikte yeni bir dönem başlayacak!” Aynı dönemde bu söylemi destekleyen farklı görüşler de traktörün hayvandan daha ekonomik olduğunu ayrıca çiftçiliği kolaylaştırıp hızlandırdığını paylaşıyordu. Teknolojinin işlevselliği insanların işini kolaylaştırsa da başlangıçta korku içeren bir toplumsal direnç de yaratmıştı. 1900’lerin başında işçilerin büyük kısmına iş alanı sunan tarım sektörünün dinamiklerini altüst edecek bu gelişmenin uyandırdığı hayranlığın ve korkunun benzerini bugün yapay zekâ uygulamalarına karşı da görüyoruz. Vaktiyle emeğe duyulan gereksinimi sonlandırması muhtemel denilerek traktöre gösterilen tepki, bugün birçok mesleği sarsacağından korkulan yapay zekâ karşısında vücut bulmuş durumda.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) XX. yüzyılın başında tarım sektörü önemli bir istihdam alanı olmuştur.
B) Tarımda traktör kullanımı, üretim süreçlerinin kolaylaşmasına katkı sağlamıştır.
C) Yeni teknolojiler sayesinde tarım alanında insan gücüne duyulan ihtiyaç azalmıştır.
D) Yapay zekânın gelişmesi belli meslekleri ortadan kaldıracağına dair kaygıları artırmaktadır.
E) Geniş kitlelerin yeniliklere verdiği tepkiler, farklı dönemlerde ortak nitelikler arz etmektedir.

YARGI

Genel açıklama: Görsel, teknolojik yeniliklere toplumun verdiği tepkileri konu alan bir Türkçe çoktan seçmeli soru içeriyor; geçmişte traktörlerin tarımdaki etkisiyle günümüzde yapay zekâya yönelik kaygılar arasında paralellik kuruyor.

Cevap

Doğru cevap: E.

Açıklama

Parçada anlatılmak istenen farklı dönemlerde ortaya çıkan teknolojik yeniliklere karşı toplumun gösterdiği tepkinin benzerliğidir. Yazar, 1915’te traktöre karşı oluşan korku ve direnci, günümüzde yapay zekâya karşı duyulan kaygılarla doğrudan ilişkilendiriyor ve bu tepkinin zaman içinde ortak özellikler taşıdığını vurguluyor. Bu yüzden E şıkkı — “Geniş kitlelerin yeniliklere verdiği tepkiler, farklı dönemlerde ortak nitelikler arz etmektedir.” — metnin ana düşüncesini doğru biçimde yansıtır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğu

  • A şıkkı (XX. yüzyıl başında tarımın istihdam alanı olması): Metinde bu bilgi geçse de ana fikir değil, bağlamı destekleyen bir ayrıntıdır.
  • B şıkkı (Traktör kullanımı üretimi kolaylaştırmıştır): Bu da metinde belirtilen bir nokta ama ana vurgu toplumun tepkisidir, teknoloji işlevselliği değil.
  • C şıkkı (Yeni teknolojiler insan gücüne gereksinimi azaltmıştır): Kısmen doğru bir sonuç ama metnin asıl vurgusu tepkilerin benzerliği olduğundan ana fikir C değildir.
  • D şıkkı (Yapay zekâ kaygıları artırmaktadır): Metinde yapay zekâ örneği yer alır; fakat amaç yalnızca AI korkusunu belirtmek değil, farklı dönemlerdeki ortak tepki örüntüsünü göstermektir.

TERİMLER:

Traktör: Tarım işlerinde toprağı işleyen ve ürün hasadını kolaylaştıran motorlu tarım aracı.
Yapay zekâ: Bilgisayarların insan benzeri görevleri (öğrenme, mantık yürütme, karar verme) yerine getirmesini sağlayan yazılım ve algoritmalar bütünü.