Avni mahlasıyla şiirler yazan ve Osmanlıda ilk Divan’ı olan padişah, Fatih Sultan Mehmed’dir. Divan’ında yaklaşık 70 şiiri bulunmaktadır. Ayrıca, mecmua, tezkire ve başka kaynaklardaki şiirleri ile birlikte toplamda 90’a yakın şiiri vardır. Fatih Sultan Mehmed’in Osmanlı şiir geleneğinde ve edebiyatında önemli bir yeri vardır. Aşağıda verilen bir murabba da, onun dönemindeki şairlerden hiç de geri kalmadığını ispatlamaktadır:
Sevdün ol dilberi söz eslemedün vây gönül
Eyledün kendüzüni âleme rüsvây gönül
Sana cevr eylemede kılmaz o pervây gönül
Cevre sabr eyleyimezsin n’ideyin hây gönül
Gönül ey vây gönül vây gönül eyvây gönül
Bu dörtlük, aşıkane bir ifadeyle sevgilisine olan aşk ve özlem duygularını dile getirmektedir. Fatih Sultan Mehmed, Divan şiiri geleneğine uygun bir şekilde duygu ve düşüncelerini bu dörtlüklerde ifade etmiştir.
Divan edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki edebi eserlerin yazıldığı bir türdür. Divan edebiyatı, Türk, Arap ve Fars edebiyatlarından etkilenmiştir ve genellikle nazım birimi olarak gazel, kaside, rubai ve beyit kullanmaktadır. Tarzına ve üslubuna bağlı kalarak, divan şairleri duygularını ve düşüncelerini bu nazım birimleriyle ifade etmişlerdir.
TERİMLER:
- Divan: Divan, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki edebi eserlerin toplandığı bir derleme veya antolojidir.
- Mahlas: Divan şiirinde şairlerin kullandığı takma ad veya rumuzdur.