Satır Eşelonu ve Satır İndirgenmiş Matris
Bir matrisin satır indirgenmiş formunu (row-reduced echelon form, RREF) bulmak, matrisin sıfır olmayan pivot elemanlarının hepsinin 1 olduğu ve bu elemanların üzerinde ve altında sıfırların bulunduğu bir forma getirilmesi anlamına gelir. Bu işlem, Gauss-Jordan eleme yöntemi ile yapılır.
Aşama 1: İndirgeyici Satır Operasyonları
Matrisin her satırını, diğer satırları etkilemeyecek şekilde sıfır olmayan bir değere sahip olacak şekilde işlemler uygulayarak, pivot elemanlarını yaratırız. Bu işlemleri adım adım yapalım.
Adım 1: İlk pivot elemanı oluşturma (1. Satır, 1. Sütun)
A = \begin{pmatrix}
1 & 2 & -3 & 4 \\
2 & 3 & -8 & 5 \\
2 & 6 & 2 & 6
\end{pmatrix}
İlk satır zaten 1 ile başlıyor, bu yüzden pivot eleman 1’dir. İkinci ve üçüncü satırları bu pivot elemanı kullanarak sıfırlayalım.
2. satır = 2. satır - 2 * 1. satır
3. satır = 3. satır - 2 * 1. satır
Yeni matris:
A = \begin{pmatrix}
1 & 2 & -3 & 4 \\
0 & -1 & -2 & -3 \\
0 & 2 & 8 & -2
\end{pmatrix}
Adım 2: İkinci pivot elemanı oluşturma (2. Satır, 2. Sütun)
- satır, 2. sütundaki pivot eleman -1’dir. Bunu 1 yapalım:
2. satır = -1 * 2. satır
A = \begin{pmatrix}
1 & 2 & -3 & 4 \\
0 & 1 & 2 & 3 \\
0 & 2 & 8 & -2
\end{pmatrix}
Şimdi ikinci pivot elemanı kullanarak 1. ve 3. satırdaki 2. sütunu sıfırlayalım:
1. satır = 1. satır - 2 * 2. satır
3. satır = 3. satır - 2 * 2. satır
Yeni matris:
A = \begin{pmatrix}
1 & 0 & -7 & -2 \\
0 & 1 & 2 & 3 \\
0 & 0 & 4 & -8
\end{pmatrix}
Adım 3: Üçüncü pivot elemanı oluşturma (3. Satır, 3. Sütun)
- satır, 3. sütundaki pivot eleman 4’tür. Bunu 1 yapalım:
3. satır = 1/4 * 3. satır
A = \begin{pmatrix}
1 & 0 & -7 & -2 \\
0 & 1 & 2 & 3 \\
0 & 0 & 1 & -2
\end{pmatrix}
Şimdi üçüncü pivot elemanını kullanarak 1. ve 2. satırdaki 3. sütunu sıfırlayalım:
1. satır = 1. satır + 7 * 3. satır
2. satır = 2. satır - 2 * 3. satır
Sonuç olarak satırca indirgenmiş matris:
A = \begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 & 12 \\
0 & 1 & 0 & 7 \\
0 & 0 & 1 & -2
\end{pmatrix}
Sonuç
Bu matrisin satır indirgenmiş formuna ulaşmak için uyguladığımız satır eşelonu işlemleri sonucu elde ettiğimiz matris:
A = \begin{pmatrix}
1 & 0 & 0 & 12 \\
0 & 1 & 0 & 7 \\
0 & 0 & 1 & -2
\end{pmatrix}
TERİMLER:
Satır İndirgenmiş Matris (RREF): Bir matrisin tüm sıfır olmayan satırlarının pivot elemanları 1 olan ve bu pivot elemanların üzerinde ve altında sıfırlar bulunan hali.