K, L ve M şehirlerinin Dünya haritasındaki konumları şekilde gösterilmiştir.
Buna göre,
I. 21 Haziran tarihinde K şehrinde gündüz süresi M şehrindeki gündüz süresinden daha uzundur.
II. 23 Eylül tarihinde üç şehirde de gece gündüz süreleri eşittir.
III. 21 Aralık tarihinde öğlen saatindeki özdeş iki kalemin gölgesi K şehrinde M şehrine göre daha küçüktür.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II.
B) I ve II.
C) II ve III.
D) I ve III.
Bu resimler, K, L ve M şehirlerinin Dünya üzerindeki coğrafi konumlarını göstermektedir. Resimlerde, farklı tarihlerde gündüz ve gece süreleri ile gölge uzunlukları karşılaştırılıyor ve doğru ifadeler soruluyor.
Doğru seçenek C — II ve III.
Açıklama kısa:
- I yanlış: 21 Haziran kuzey yarımküresi için yaz gündönümüdür; M (kuzey yarımkürede) gündüz süresi K (güney yarımkürede) şehrinden daha uzundur.
- II doğru: 23 Eylül (eşitlik/gün dönümü) tüm yerlerde gece ve gündüz süreleri yaklaşık eşittir.
- III doğru: 21 Aralık’ta Güney yarımkürede (K) güneş öğle vakti daha yüksekte olur, dolayısıyla aynı boydaki kalemin gölgesi K’de M’ye göre daha kısadır.
Terimler:
- Ekinoks (Eşitlik): Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle yılda iki kez (yakl. 21 Mart ve 23 Eylül) gece ve gündüz sürelerinin eşit olduğu zaman.
- Enlem: Bir noktanın ekvatora olan açısal uzaklığı; güneş yüksekliği ve gün uzunluğunu etkiler.
- Gölge: Bir cismin güneş ışığını engellemesiyle oluşan karanlık bölge; güneşin yüksekliğine bağlı olarak uzunluğu değişir.
- Gündönümü (Solstis): Yıl içinde Güneş’in en kuzey/ en güney sapmasının olduğu günler (yakl. 21 Haziran ve 21 Aralık); o yarımkürede en uzun/ en kısa gündür.
- Öğle vakti (Güneş öğlesi): Güneşin yerel gökyüzünde en yüksek olduğu zaman; gölge uzunluklarının karşılaştırılmasında referans alınır.
