Soru: Hangi yağ asidinin daha yüksek erime noktası vardır?
Seçenekler:
a. Heksadekanoik asit (16:0)
b. Oktadekanoik asit (18:0)
c. Oktadekadienoik asit (18:2)
d. Oktadekatrienoik asit (18:3)
e. Oktadekenoik asit (18:1)
Cevap: b. Oktadekanoik asit (18:0)
Açıklama:
Erime noktası, bir maddenin katı hâlden sıvı hâle geçtiği sıcaklıktır. Yağ asitleri, karbon atomlarının sayısı ve çift bağların konumu gibi yapısal farklılıklara bağlı olarak farklı erime noktalarına sahiptir.
Heksadekanoik asit (16:0), 16 karbon atomu ve hiç çift bağı olmayan bir yağ asididir.
Oktadekanoik asit (18:0), 18 karbon atomu ve hiç çift bağının olmadığı bir yağ asididir. Bu nedenle, diğer yağ asitlerine göre daha yüksek bir erime noktasına sahiptir.
Oktadekadienoik asit (18:2), 18 karbon atomu ve iki çift bağı olan bir yağ asididir. Çift bağların varlığı, molekülün düzenini etkileyerek erime noktasını düşürebilir.
Oktadekatrienoik asit (18:3), 18 karbon atomu ve üç çift bağı olan bir yağ asididir. Çift bağların sayısı arttıkça erime noktası daha da düşer.
Oktadekenoik asit (18:1), 18 karbon atomu ve bir çift bağı olan bir yağ asididir. Çift bağın varlığı, molekülün düzenini etkileyerek erime noktasını düşürebilir.
Sonuç olarak, b. Oktadekanoik asit (18:0) diğer seçeneklere göre daha yüksek bir erime noktasına sahiptir.
TERİMLER:
- Yağ asitleri: Bir karboksilik asit grubuna bağlı yağ zinciri içeren organik bileşiklerdir. Yağ asitleri, bitkilerde ve hayvanlarda bulunur ve temel olarak enerji depolamak ve hücre zarı yapımında rol oynarlar.
- Erime noktası: Bir maddenin katı hâlden sıvı hâle geçtiği sıcaklık.
Cevap b. Oktadekanoik asit (18:0)'dir.
Yağ asitlerinin erime noktaları, zincir uzunluğu ve çift bağ sayısı ile belirlenir. Zincir uzunluğu arttıkça erime noktası yükselir. Çift bağ sayısı arttıkça ise erime noktası düşer.
Seçeneklerden a. Heksadekanoik asit (16:0) ve b. Oktadekanoik asit (18:0) aynı zincir uzunluğuna sahiptir. Ancak b. Oktadekanoik asit (18:0)'in daha fazla karbon atomu vardır. Bu nedenle, b. Oktadekanoik asit (18:0)'in daha yüksek bir erime noktası olması beklenir.
Seçenekler c. Oktadekadienoik asit (18:2), d. Oktadekatrienoik asit (18:3) ve e. Oktadekenoik asit (18:1) ise çift bağ içermektedir. Çift bağ içeren yağ asitlerinin erime noktası, içerdikleri çift bağ sayısına bağlı olarak azalır. Bu nedenle, bu seçeneklerin hepsi b. Oktadekanoik asit (18:0)'ten daha düşük bir erime noktasına sahip olacaktır.
Sonuç olarak, b. Oktadekanoik asit (18:0)'in daha yüksek erime noktası vardır.