Dünyanın hizi, evrendeki genişleme hızına oranı nasıl hesaplanır?
Dünyanın hızı derken, genellikle Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş hızı (yani yörünge hızı) kastedilir. Evrendeki genişleme hızı ise genellikle “Hubble sabiti” (H_0) ile ifade edilir.
Bu oranı hesaplamak için:
-
Dünya’nın Güneş etrafındaki hareket hızı (yaklaşık yörünge hızı):
v_{Dünya} \approx 29,78 km/saniye -
Evrenin genişleme hızı (Hubble sabiti):
H_0 \approx 70 km/s/megaparsek (1 megaparsek \approx 3.086 \times 10^{19} km)
Oranı hesaplamak için iki büyüklüğün aynı birimden olması gerekir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, Hubble sabitinin bir hız değil, birim uzaklık başına hız olduğudur. Yani evrenin genişleme hızı, uzaklığa bağlı olarak artar.
Karşılaştırma için örnek bir işlem:
-
1 megaparsek uzaklıkta evrenin genişleme hızı:
v_{evren} = H_0 \times 1\,\text{megaparsek} = 70\,\text{km/s}
-
Oran:
\text{Oran} = \frac{v_{Dünya}}{v_{evren}} = \frac{29.78}{70} \approx 0.43
Yani, 1 megaparseklik mesafede evrenin genişleme hızı, Dünya’nın yörünge hızından daha fazladır.
Özetle:
Dünya’nın hızını, evrenin belirli bir uzaklıktaki genişleme hızına bölersin. Hubble yasası gereği, uzaklık büyüdükçe genişleme hızı da artar. Yani oran, hangi uzaklıkta karşılaştırıldığına bağlı olarak değişir.
Başka veya daha derin bir hesaplama istersen, hangi hızları ya da uzaklıkları kıyaslamak istediğini belirtir misin?