İnsanların temel ihtiyaçlarından biri olan su, dünya üzerinde sınırlı bir kaynaktır. Dünya yüzeyinin büyük bir kısmı suyla kaplı olmasına rağmen, bu suyun sadece küçük bir kısmı içme ve kullanma suyu olarak tüketilebilir. Peki, dünya genelinde tüketilebilir su kaynaklarının toplam miktarı ne kadardır ve bu su kaynakları nelere bağlı olarak değişkenlik gösterir?
Dünya genelinde tüketilebilir su kaynaklarının toplam miktarı yaklaşık olarak 42,320 km³ civarındadır. Bu su kaynaklarının miktarı, yağış miktarı, yeraltı su tabakalarının durumu, buzulların erimesi, su buharlaşması gibi birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde yönetilmesi ve korunması önemlidir.
Dünyadaki Tüketilebilir Su Miktarı
Dünya yüzeyinin yaklaşık %71’i su ile kaplıdır. Ancak, bu suyun büyük bir kısmı, %97.5 gibi büyük oranla, tuzlu su olup, okyanuslarda bulunur ve doğrudan tüketimi için uygun değildir. Geri kalan %2.5’lik su miktarı tatlı su kaynaklarından oluşur ve bu da dünya genelindeki tüketilebilir su kaynaklarını temsil eder.
Tatlı Su Kaynakları ve Dağılımı
Tatlı suyun büyük bir kısmı buzullar ve kalıcı kar örtüsü şeklinde bulunur, bu da %68.7’ye denk gelir. Yeryüzündeki tatlı suyun sadece %30.1’i yeraltı kaynaklarında bulunur ve bu, içme suyu, tarımsal sulama ve sanayi gibi çeşitli kullanımlar için erişilebilir en önemli kaynaktır. Geriye kalan %1.2’lik kısım ise yüzey suları (nehirler, göller vb.) aracılığıyla erişilebilir ve bu da doğrudan tüketim için kullanılabilir.
Tüketilebilir Su Miktarı
Dünya genelinde tüketilebilir su miktarı, yukarıda belirtilen oranlar çerçevesinde değerlendirildiğinde, tatlı su kaynaklarının toplamı olan %2.5’in çok küçük bir kısmını oluşturur. Yüzey ve yeraltı tatlı sularının toplam miktarının yaklaşık %1.2 ile %30.1 arasında olduğunu kabul edersek, bu da dünya genelindeki suyun yaklaşık %0.751’i ila %0.7525’i arasında tüketilebilir bir miktar olduğu anlamına gelir.
Değişkenlik Gösteren Faktörler
-
İklim Değişikliği: İklim değişikliği, yağış miktarlarındaki değişiklikler, mevsimler arası sıcaklık farkları ve buzulların erimesi gibi etmenlerle tatlı su kaynaklarının dağılımı ve miktarı üzerinde büyük etkiler yaratır.
-
Nüfus Artışı: Dünya nüfusunun artması, tüketilebilir suya olan talebi artırır ve mevcut tatlı su kaynakları üzerinde daha fazla baskı oluşturur.
-
Kirlilik: Su kaynaklarının kirlenmesi, kullanılabilir su miktarını azaltır ve suyun arıtılması için ek maliyetler ve çabalar gerektirir.
-
Su Yönetimi: Etkili su yönetimi ve dağıtımı, kısıtlı su kaynaklarının daha verimli kullanılmasını sağlar ve tüketilebilir suye erişimi artırabilir.
TERİMLER:
Tatlı Su: İnsan tüketimi için uygun olan, içinde çok az miktarda tuz içeren su.
Buzullar: Büyük buz kitleleri, genellikle kutup bölgelerinde veya yüksek dağ zirvelerinde bulunur.
Yeraltı Su Kaynakları: Yeraltında bulunan su tabakaları, genellikle kuyular aracılığıyla erişilebilir.