Soru Analizi ve Doğru Cevabın Belirlenmesi
Soru Analizi
Soru, çapraz uyum sağlayan genetik özelliklerin, karşılıklı fayda sağlayacak şekilde devam ettirilmesine ve bu tür ilişkilerin birlikte (eş) adaptasyon olarak nitelendirilip nitelendirilmediğine odaklanmaktadır. Verilen örnekte, akasya karıncaları ile akasya ağacı arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Sorumuz, verilen seçeneklerden hangisinin birlikte (eş) adaptasyon olarak nitelendirilmeyeceğini belirlememizdir.
Birlikte Adaptasyon (Mutualizm)
Birlikte adaptasyon (eş adaptasyon) olarak nitelendirilecek bir ilişkinin iki tarafı da birbirinden doğrudan yarar sağlamalıdır. Her iki tarafın da karşılıklı fayda gördüğü zorunlu bir ilişki olmalıdır. Bu tür ilişkiler mutualizm olarak da adlandırılır.
Verilen Seçeneklerin İncelenmesi
A) Sinek kuşları, çiçeklerde tozlaşmayı sağlar. Tozlaştırdığı çiçeklerde kuşlar için özel bir nektar üretir.
Burada sinek kuşları çiçeklerde tozlaşmayı sağlarken aynı zamanda çiçeklerden beslenir. Bu, karşılıklı fayda sağlayan bir ilişkidir ve birlikte adaptasyon olarak nitelendirilebilir.
B) Köpek balıklarının etrafında onunla birlikte yüzen küçük balıklar, köpek balığının solungaçları arasındaki besinleri yiyerek beslenir ve köpek balığının solungaçlarını temizlemiş olur.
Küçük balıklar besin sağlarken köpek balığı da temizlenir. Her ikisi de bu ilişkiden fayda sağlar, bu yüzden bu da birlikte adaptasyon olarak nitelendirilebilir.
C) İnsanların kalın bağırsağında yaşayan bakteri türü burada beslenir ve ürer. Aynı zamanda insan için çok önemli olan B ve K vitaminleri üretir.
Bu ilişki de karşılıklı fayda sağlar: Bakteriler besin ve koruma alırken, insanlar önemli vitaminler elde eder. Bu da birlikte adaptasyon için bir örnektir.
D) Guguk kuşları yumurtalarını saz kamışçıl kuşunun yuvasına gizlice bırakır. Saz kamışçıl kendi yumurtalarından bir zannettiği guguk kuşu yumurtasına bakıp büyütür.
Bu durumda guguk kuşları kendi yumurtalarını saz kamışçıl kuşunun yuvasına bırakır ve saz kamışçıl bu yumurtalarla ilgilenir. Ancak, bu ilişki tek taraflıdır: Guguk kuşları fayda sağlarken, saz kamışçıl kuşu dezavantajlı duruma düşer çünkü kendi yavrularını yeterince besleyemeyebilir. Bu ilişki parazitizm olarak adlandırılır ve birlikte adaptasyon olarak nitelendirilemez.
Doğru Cevap ve Açıklama
Doğru cevap D seçeneğidir çünkü bu ilişki karşılıklı değil, tek taraflı fayda sağlar.
Diğer Seçenekler:
- A) Seçeneği: Sinek kuşları ve çiçekler arasında karşılıklı fayda sağlayan bir ilişki vardır.
- B) Seçeneği: Küçük balıklar ve köpek balığı arasında karşılıklı fayda sağlanır.
- C) Seçeneği: İnsanlar ve bakteriler arasında karşılıklı fayda sağlayan bir ilişki vardır.
Terimler
Mutualizm (Birlikte Adaptasyon)
İki ya da daha fazla türün birbirinden fayda sağladığı, hayatta kalma ve üreme açısından karşılıklı avantaj sağladığı zorunlu bir ilişki türüdür.
Parazitizm
Bir organizmanın, genellikle zarar vererek, bir diğer organizmanın kaynaklarını kullanarak hayatta kalması ve üremesidir. Fayda sağlayan organizma parazit, zarar gören ise konak olarak adlandırılır.
