Bir tane ampul ve bir tane pilin bulunduğu elektrik devresindeki pile, seri bağlanacak şekilde başka piller eklenmektedir. Her pil eklendiğinde bu devredeki akım ve gerilim değerleri ampermetre ve voltmetre kullanılarak ölçülmektedir.
Bu devrede ampulün ışık verdiği bilindiğine göre,
I. Devreden geçen akım artar.
II. Devredeki ampulün uçları arasındaki gerilim artar.
III. Ampulün direnci artar.
Yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) I, II ve III
2022-PYBS
Pilin gerilimini artırmanın, ampuldeki ışık miktarını etkileyebileceği bir durumu analiz edelim. İlk durumda bir tane pil ve bir tane ampul bağlı olduğunu düşünelim. Bu durumda devredeki toplam gerilim pilin sağladığı voltaj değeri kadardır ve ampul bu gerilim altında çalışmaktadır.
I. Önerme: Devreden geçen akımı değerlendirelim. Ohm Kanunu’na göre akım (I), gerilim (V) ile doğru orantılıdır ve dirence (R) ters orantılıdır I = \frac{V}{R}. Pil serisine daha fazla pil eklemek, devrenin toplam gerilimini artırır. Buna göre, aynı ampulde sabit bir dirençle, gerilimin artması akımın artmasına yol açar. Yani, akım artar.
II. Önerme: Devredeki ampulün uçları arasındaki gerilim bakalım. Seriye eklenen her pil, toplamdaki gerilimi artıracağı için ampulün uçları arasındaki gerilim de artış gösterir. Yani, ampul üzerindeki gerilim de artar.
III. Önerme: Ampulün direnci, ampulün fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlıdır. Devreye pil eklemek, normal şartlar altında ampulün kendisini veya direncini etkilemez. Eklenen piller sadece gerilimi ve dolaylı olarak akımı etkileyebilir, ama ampulün temel direncini değiştirmez.
Böylelikle:
Doğru cevap: B) I ve II
