Şekil hafızalı alaşımlar, ne anlama gelir? Hafızalı metaller hakkında detaylı açıklama yapabilir misiniz?
Şekil hafızalı alaşımlar (SHA), belirli bir şekilden (hafızadan) mekanik yolla deforme edildikten sonra, ısıtma yoluyla orijinal şekillerine geri dönebilen özel tip alaşımlardır. SHA’lar çoğunlukla nikel ve titan gibi geçiş metallerinin alaşımlarından oluşur ve martensitik dönüşüm özelliği sayesinde şekil hafızasını sağlarlar.
SHA’ların özel özelliklerinden biri, şekil hafızası etkisinin yüksek tekrarlanabilirliğidir. Bu, SHA’nın binlerce kez şekil değiştirip orijinal şekline geri dönebileceği anlamına gelir. Bu özellikleri, geniş bir uygulama yelpazesine sahip olmalarını sağlar.
SHA’lar, birçok endüstriyel uygulamada kullanılır. Tıp endüstrisinde, şekil hafızalı tel ve stentler gibi medikal cihazlarda kullanılırlar. Otomotiv endüstrisinde, otomobil egzoz sistemlerinde titanyum tabanlı SHA’lar kullanılır. Ayrıca elektrikli aletlerde ve havacılık endüstrisinde de yaygın olarak kullanılırlar.
SHA’lar, şekil değiştirme ve geri dönüş süreçlerini tetikleyen ısıl işlemle kontrol edilirler. Şekil değiştirme, düşük sıcaklıklarda gerçekleşir ve önceden belirlenmiş bir şekle dönüşmelerine neden olur. Orijinal şekile geri dönme ise ısıl bir işlemle gerçekleşir, yani SHA ısıtılır ve tekrar şekil değiştirmesine neden olan martensitik dönüşüm gerçekleşir.
TERİMLER:
Martensitik dönüşüm: Bir malzemenin kristal yapısında meydana gelen dönüşüm, sertlik ve şekil değiştirme gibi özelliklere neden olur.