Nitrik asit, genellikle laboratuvarlarda ve endüstride yoğun bir şekilde kullanılan bir bileşiktir. Ancak nitrik asit hakkında genel bilgilerim kısıtlı. Nitrik asidin kesin tanımı ve özellikleri nelerdir? Hangi özellikler bu asidi diğerlerinden farklı kılar? Ve bunun moleküler yapısında neler bulunur? Dahası, nitrik asidin keşfi nasıl gerçekleşti ve bu süreç nasıl ilerledi?
Nitrik Asit Hakkında Genel Bilgi
Nitrik asit, kimyasal formülü HNO₃ olan güçlü bir asittir. İyi bir oksitleyici olarak bilinen nitrik asit, mineral asidi grubuna aittir ve sıklıkla patlayıcıların, gübrelerin ve çeşitli kimyasalların üretiminde kullanılır.
Nitrik Asidin Özellikleri
Fiziksel Özellikleri
İletken ve renksiz bir sıvı olan nitrik asit, özgül ağırlığı 1,51 olan ve suda kolayca çözünen bir bileşiktir. Yoğun nitrik asit olarak bilinen saf nitrik asit, kahverengimsi bir renge sahiptir ve havadaki nemle reaksiyona girerek beyaz duman oluşturur. Nitrik asit, ayrıca sıcaklıkla çok hızlı bozunabilen ve bu yüzden soğukta saklanması gereken bir bileşiktir.
Kimyasal Özellikleri
Nitrik asit, bir çok metalle reaksiyona girer ve bu metallerin nitrata dönüştürülmesini sağlar. Aynı zamanda nitrik asit, güçlü bir oksidan özelliğine sahiptir ve reaktif bir özellik gösterir. Bu reaktif özellik nedeniyle, birçok organik ve inorganik bileşenle kolayca reaksiyona girebilir.
Nitrik Asidin Moleküler Yapısı
Nitrik asidin moleküler yapısında, bir azot atomu, bir hidrojen atomu ve üç oksijen atomu bulunur. Azot atomu, hidrojen atomu ile bir kimyasal bağ oluştururken, üç oksijen atomundan biri çift bağlı, diğer ikisi ise tek bağlıdır. Bu yapı nitrik asidin asidik özelliklerine neden olur.
Nitrik Asidin Keşfi
Nitrik asidin keşfi, yaklaşık olarak 8. yüzyılda Arap kimyager Jabir ibn Hayyan tarafından gerçekleştirilmiştir. Nitrik asit, o dönemlerde özellikle altın eritmek ve metal etching (metali kazıma) işlemleri için kullanılmıştır. 13. yüzyılın sonlarında, Avrupa’da nitrik asidin daha karmaşık kimyasal işlemlerde kullanılmasıyla hurda altın ve gümüşün arıtılmasında da kullanılmıştır.
TERİMLER:
Oksitleyici: Bir kimyasal reaksiyonda elektron alır ve diğer bileşiğin oksitlenmesine sebep olan madde.
Mineral asidi: Genellikle minerallerden elde edilen ve genellikle inorganik asitler olarak bilinen asitler.
Özgül ağırlık: Bir maddenin ağırlığının, aynı hacimde suyun ağırlığına oranı.
Metal etching: Metal yüzeylerdeki koruyucu bir kaplama oluşturmadan önce, metalin yüzeyinde istenmeyen oksitlerin, yağların ve kirden arındırılması işlemi.
1 Beğeni