Felsefe ile alakalı mö 6. ms 2yy sorusu: Evrende hiçbir nesne, nesnelerin hiçbir özelliği yoktur ki, değişmeden aynı kalsın. Her şey bir başka şeyin yıkımı ve ölümü sayesinde

Yaşam Felsefe
,
1

image
image1161×410 12.9 KB

  1. “Evrende hiçbir nesne, nesnelerin hiçbir özelliği yoktur ki, değişmeden aynı kalsın. Her şey bir başka şeyin yıkımı ve ölümü sayesinde varlığa gelmekte ve daha sonra yok olup gitmektedir. Evrendeki tüm öğeler arasında sürekli bir çatışma ve savaş hali vardır ve değişmeyen tek şey, bu değişme halinin sonucu olan kozmik denge durumuyla değişmenin temelindeki ölçü ya da akıl anlamında ‘logos’tur.”
    Herakleitos’un düşüncelerini yansıtan bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Varlık hareketsiz ve birdir.
B) Varoluş süreci rastlantısaldır.
C) Varlıklar birbiri ile uyum içindedir.
D) Var olan her şey ebedidir.
E) Her şey akış halindedir.

2

Herakleitos’un Felsefesi Üzerine Yargılar

Herakleitos, evrenin sürekli bir değişim ve çatışma içinde olduğunu düşünen antik bir filozoftur. Onun görüşleri zamanın insanlar üzerinde derin bir etki bırakmış ve felsefenin temel taşlarından biri olarak kabul edilmiştir. Yukarıdaki metin, Herakleitos’un düşüncelerine ışık tutmaktadır.

Doğru Yargı: E) Her şey akış halindedir.

Herakleitos’un en ünlü düşüncesi, “Panta Rhei” - Her şey akar ifadesiyle özetlenir. Bu ifade, evrendeki her şeyin sürekli bir değişim içinde olduğunu belirtir. Metinde de belirtildiği gibi, “Evrende hiçbir nesne, nesnelerin hiçbir özelliği yoktur ki, değişmeden aynı kalsın.” ifadesi, varlıkların sürekli bir akış ve değişim içinde olduklarını açıkça ortaya koymaktadır.

Diğer Seçeneklerin Değerlendirilmesi

A) Varlık hareketsiz ve birdir.

Bu seçenek, Parmenides’in görüşlerine daha uygun bir ifadedir. Herakleitos’un tam aksine, Parmenides varlığın değişmez, tek ve hareketsiz olduğunu savunur. Herakleitos’un felsefesi ise değişim ve hareket üzerine kuruludur. Bu yüzden bu seçenek Herakleitos’un düşüncelerine aykırıdır.

B) Varoluş süreci rastlantısaldır.

Herakleitos, evrendeki değişimin belirli ölçüler ve akıl (logos) altında gerçekleştiğini savunur. O, evrenin rastlantısal ve kaotik bir şekilde değil, belirli bir düzen içerisinde akış halinde olduğuna inanır. Bu yüzden, varoluşun rastlantısal olmadığını belirtir.

C) Varlıklar birbiri ile uyum içindedir.

Yukarıdaki metinde, “sürekli bir çatışma ve savaş hali” ifadesi yer almaktadır. Bu, varlıkların uyumlu değil, aksine çatışmalı bir ilişkide bulunduklarını belirtir. Herakleitos için bu çatışma dahi bir tür dengeyi ve düzeni (logosu) sağlar, ancak bu uyum değil, dinamik bir denge durumudur.

D) Var olan her şey ebedidir.

Herakleitos için tüm varlıklar sürekli değişim içindedir ve hiçbir şey ebedi kalmaz. O, varlığın sürüklenmez bir şekilde değerli işaretler taşıdığını savunur. Dolayısıyla, bu cümle Herakleitos’un düşüncelerine ters düşer.

TERİMLER:

Logos: Herakleitos’un felsefesinde “logos”, evrendeki düzeni ve mantığı sembolize eden bir terimdir. Her şeyin bu düzen ve akıl çerçevesinde gerçekleştiği kabul edilir. Tutarlı ve anlaşılır bir evren için evrensel bir ilke veya yasa olarak da düşünülebilir.

3

Verilen parçadan çıkarılabilecek en doğru yargı E) Her şey akış halindedir. şıkkıdır.

Neden E şıkkı doğru?

  • Değişimin vurgusu: Parçada “hiçbir nesne, nesnelerin hiçbir özelliği yoktur ki, değişmeden aynı kalsın” denilerek sürekli bir değişim ve dönüşüm olduğu vurgulanmaktadır.
  • Varlığın oluşumu ve yok oluşu: Her şeyin bir başkasının yok oluşuyla var olduğu belirtilerek, varlığın statik değil, dinamik bir süreç olduğu ifade edilmektedir.
  • Çatışma ve savaş: Evrendeki tüm öğeler arasında sürekli bir çatışma ve savaş olduğu söylenerek, bu dinamik sürecin temelini oluşturan bir gerçeğe işaret edilmektedir.
  • Kozmik denge: Değişmeyen tek şeyin kozmik denge olduğu belirtilse de, bu denge de değişen unsurların etkisiyle sürekli olarak yeniden şekillenmektedir.

Diğer şıklar neden yanlış?

  • A) Varlık hareketsiz ve birdir: Parça açıkça varlığın hareketsiz olduğunu değil, sürekli bir akış içinde olduğunu belirtmektedir.
  • B) Varoluş süreci rastlantısaldır: Parçada varoluş sürecinin rastlantısallığına dair bir ifade bulunmamaktadır. Aksine, “logos” kavramıyla bir düzen ve ölçü olduğu vurgulanmaktadır.
  • C) Varlıklar birbiri ile uyum içindedir: Parçada çatışma ve savaş vurgusu yapıldığı için, varlıkların her zaman uyum içinde olduğu söylenemez.
  • D) Var olan her şey ebedidir: Parçada her şeyin yok olduğu ve yeniden var olduğu belirtildiği için, var olan her şeyin ebedi olduğu iddiası çelişmektedir.

Sonuç olarak, Herakleitos’a göre evrendeki her şey sürekli bir değişim ve dönüşüm içindedir. Bu değişim, çatışmalar ve zıtlıklar üzerinden gerçekleşse de, evrensel bir düzen olan “logos” tarafından yönetilmektedir.

Ek Bilgiler:

  • Herakleitos’un felsefesi: Antik Yunan felsefesinin önemli düşünürlerinden olan Herakleitos, evrenin temelde ateşten oluştuğunu ve sürekli bir akış halinde olduğunu savunmuştur. “Panta rei” (Her şey akar) sözü, onun bu felsefesini özetleyen en ünlü ifadelerinden biridir.
  • Logos kavramı: Logos, Herakleitos’a göre evrenin düzenini sağlayan, her şeyi bir arada tutan ve değişimi yöneten ilkedir. Hem akıl, hem de evrensel bir düzen anlamına gelir.

Umarım bu açıklama, Herakleitos’un düşüncelerini daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur. Başka sorularınız olursa çekinmeden sorabilirsiniz.