Yumuşama Dönemi: İlk Dönüm Noktası
Siyasi Geçmiş
Soğuk Savaş, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemde Doğu ve Batı Bloklarının liderleri olan ABD ve SSCB arasında ortaya çıkan bir tür siyasi ve askeri gerginlikti. İki büyük süper güç arasındaki bu rekabet, genellikle askeri ve ideolojik çatışma ile kendini gösterdi. Ancak, 1960’lı yıllardan itibaren Soğuk Savaş döneminde bir yumuşama dönemine geçildi. Bu dönemde askeri çatışma dozunun düşürülmesi, daha ılımlı bir siyaset izlenmesi ve iki süper gücün arasında diyaloğun başlaması öne çıktı.
Yumuşama Döneminin Başlamasını Sağlayan Gelişmeler
Yumuşama döneminin başlamasını sağlayan ana etkenler arasında 1962 Küba Füze Krizi, çeşitli lider değişiklikleri ve Viyana Zirvesi gibi uluslararası toplantılar sayılabilir.
1962 Küba Füze Krizi: Bu kriz, SSCB’nin Küba’ya nükleer füzeler yerleştirdiğinin ABD tarafından tespit edilmesi ile başladı ve Dünya’nın nükleer savaşın eşiğine gelmesine neden oldu. ABD’nin SSCB’ye uyguladığı deniz ablukası sonucunda SSCB, füzeleri geri çekme kararı aldı. Bu durum, iki süper güç arasındaki gerilimin artmasıyla birlikte, aynı zamanda bir diyalog başlatma ihtiyacını da ortaya çıkardı.
Lider Değişiklikleri: SSCB lideri Nikita Hruşçov’un yerine Leonid Brejnev’in gelmesi ve ABD başkanı John F. Kennedy’nin yerine Lyndon B. Johnson’ın gelmesi, politikaların daha ılımlı bir hal almasını sağladı.
Viyana Zirvesi: 1961 yılında gerçekleşen bu zirve, ABD Başkanı John F. Kennedy ve SSCB lideri Nikita Hruşçov arasında düzenlendi. Zirvede, her iki lider de iki süper güç arasında daha sağlıklı bir ilişki kurma ihtiyacını vurguladılar.
Etkileri
Yumuşama dönemi, dünya siyasetini çok yönlü bir şekilde etkiledi. Dönemin etkisi, tüm dünyada çatışmaların azalmasına ve barış süreçlerinin başlamasına yardımcı oldu. Ayrıca, iki süper gücün farklı anlaşmalar ve politikalar üzerinden iş birliği yapmaları sonucu, nükleer silahların yayılmasının önlenmesine yönelik çeşitli anlaşmalar (Örneğin: Stratejik Silahların Sınırlanması Anlaşması - SALT) imzalandı.
TERİMLER:
Stratejik Silahların Sınırlanması Anlaşması (Strategic Arms Limitation Talks, kısaltması SALT) : ABD ve SSCB arasında 1972 ve 1979 yıllarında iki aşamalı olarak imzalanan nükleer silah kontrollü bir anlaşma. Bu anlaşmanın amacı, nükleer silahların türü ve miktarını sınırlayarak bir denge kurmaktı.