Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? * Sigarayı bırakanlar en sık ilk 2 hafta içinde sigaraya yeniden başlamaktadır. * Nikotin bağımlılığında beyinde olan değişiklikler, sigarayı bıraktıktan 1(bir) yıl sonra düzelir. (...)

, ,
1

Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

  • Sigarayı bırakanlar en sık ilk 2 hafta içinde sigaraya yeniden başlamaktadır.
  • Nikotin bağımlılığında beyinde olan değişiklikler, sigarayı bıraktıktan 1(bir) yıl sonra düzelir.
  • Kayma ve relapslar tedavinin başarısız olduğunu gösterir.
  • Farkındalık öncesi dönemde yapılacak en iyi müdahale hiçbir şey yapmamaktır.
  • Kişisel risk için hastaya bildirimde bulunulması bırakmada etkilidir.
2

Doğru olan ifadeler 1 ve 5’tir.

    1. Doğru — Yeniden başlama riski en yüksek olan dönem ilk haftalar/ilk iki haftadır; erken dönemde nüks sık görülür.
    1. Yanlış — Beyindeki nikotine bağlı değişikliklerin düzelmesi tek tip olarak “1 yıl” ile sınırlanmaz; bazı nörobiyolojik değişiklikler haftalar/aylar içinde kısmen gerilerken bazı etkiler daha uzun sürebilir.
    1. Yanlış — Kayma (slip) veya relaps tedavinin otomatik olarak başarısız olduğunu göstermez; genellikle süreç içinde beklenen ve öğrenme fırsatı olan olaylardır.
    1. Yanlış — Farkındalık öncesi (precontemplation) dönemde hiçbir şey yapmamak uygun değil; amaç farkındalık artırma ve motivasyon geliştirmeye yönelik müdahalelerdir (ör. hassas şekilde bilgi verme, motivasyonel görüşme).
    1. Doğru — Hastaya kişisel riskin bildirilmesi (kişiselleştirilmiş geri bildirim) bırakma motivasyonunu artırmaya yardımcı olabilir ve bırakma çabalarını destekler.

Terimler:

  • Farkındalık öncesi dönem: Değiştirmeyi düşünmeyen bireyin bulunduğu aşama; davranış değiştirme modellerinde (örn. Transtheoretical Model) ilk evre.
  • Kayma (slip): Tam relaps olmadan kısa süreli bir nüks; örneğin tek bir sigara içme olayı.
  • Motivasyonel görüşme: Değişim motivasyonunu artırmaya yönelik, kişiye odaklı danışmanlık yaklaşımı.
  • Nikotin bağımlılığı: Nikotine karşı gelişen fiziksel ve davranışsal bağımlılık; yoksunluk, tolerans ve güçlü isteği içerir.
  • Relaps: Uzun süreli abstinansın bozulup düzenli kullanıma geri dönme durumu.