Batı Afrika’daki köle ticareti tarihi hakkında bilgi sahibi olmak istiyorum. Afrika’da köle ticareti neden başlamıştı ve nasıl yaygınlaşmıştı? Köleler daha sonra nereye satılırlardı ve hangi ülkeler en çok köle ticaretine katılmıştı? Bu konuda daha fazla bilgiye nereden ulaşabilirim?
Afrika’da Köle Ticareti
Köle Ticaretinin Başlaması
Afrika’da köle ticareti, genel olarak 15. yüzyılda başladı. Bunun birçok nedeni vardı:
-
Ekonomik Nedenler: Avrupalılar, Amerika ve Karayipler’deki tarım ve maden işletmeleri için büyük miktarda iş gücüne ihtiyaç duyuyordu. Kölelik, ucuz iş gücü sağlayarak bu ekonomik ihtiyaca cevap veriyordu.
-
Koloni İhtiyaçları: Avrupalı güçler, birçok bölgede sömürge kurma amacındaydı. Sömürgelerdeki tarım, madencilik ve diğer işletmeler için daha fazla emek gücüne ihtiyaç duyulması köle ticaretini tetikledi.
-
Savaşlar ve Bölgesel Çatışmalar: Afrika’da savaşlar ve etnik çatışmalar, birçok köle yakalama fırsatı yarattı. Afrikalı liderler, savaş esirlerini köle olarak satmak suretiyle siyasi ve mali güçlerini artırmayı amaçladılar.
-
Takas Ticareti: Avrupalı tüccarlarla yapılan takas ticareti, köle ticaretine yol açan bir diğer faktördü. Afrikalı liderler, tüccarlara köleleri vererek Avrupalıların getirdiği mallarla takas yapmayı tercih ettiler.
Yaygınlaşması
Köle ticareti, 16. yüzyılda büyük ölçüde yaygınlaştı. Bu dönemde Atlantik köle ticareti ağı kuruldu.
Köleler, başta Batı Afrika olmak üzere çeşitli bölgelerde toplandı. Köle tüccarları, Afrika kıyılarındaki limanlarda köleleri satın alırken, Afrikalı yerel tüccarlar ve liderler, köleleri yakalamak ve tutsak etmek için köle avları düzenledi.
Köleler daha sonra Avrupa’ya, Amerika’ya ve Karayipler’e taşındı. Büyük bir kısmı izinsiz ve insanlık dışı koşullarda gemilere yüklenerek taşındı. Atlantik köle ticareti, bu dönemde Afrika’nın iç bölgelerinden gemilere binen kölelerin büyük ölçüde kıyı bölgelerine taşındığı ve daha sonra Avrupa’ya, Amerika’ya ve Karayipler’e götürüldüğü bir süreçti.
Köle Ticaretinde En Çok Rol Alan Ülkeler
Köle ticaretinde birçok ülke rol aldı, ancak bazıları diğerlerinden daha fazla katkıda bulundu. Bunlar arasında:
-
Portekiz: Atlantik köle ticaretinde öncü bir rol oynayan Portekiz, özellikle 15. yüzyılın sonlarında ve 16. yüzyılda Afrika’daki köleleri Avrupa’ya getirmek için köle ticareti ağını kurdu.
-
İngiltere: 18. yüzyılda İngiltere, Atlantik köle ticareti ağında önemli bir rol oynadı ve en çok köle taşıyan ülkelerden biriydi.
-
Fransa: Fransızlar da Köle Ticaretinden büyük ölçüde faydalandı ve Karayipler’deki kolonilerine köle sağlamak için Afrika’dan köleleri getirdi.
-
İspanya: İspanya, özellikle Amerika’daki Latin Amerika kolonilerinde köleleri çalıştırmak için Afrika’dan büyük miktarda köle getirdi.
Diğer ülkeler arasında Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri de yer alıyor. Ancak, Atlantik köle ticareti, birçok Avrupalı gücün rol aldığı bir anlaşmazlık ve insanlık dışı bir uygulama oldu.
Daha Fazla Bilgiye Ulaşma
Daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz:
-
Kitaplar: “Amerika’nın Köle Ticareti Tarihi” (Marcus Rediker), “Burning Earth, Changing Europe: How Mountains Explained Global History” (J.R. McNeill), “The African Slave Trade” (Basil Davidson).
-
Belgeseller: “The African Americans: Many Rivers to Cross”, “Slavery and the Making of America”.
-
Müzeler: Britanya Müzesi, Amerikan Ulusal Kölelik Müzesi, Cape Coast Tarihi Parkı (Gana).
-
Çevrimiçi Kaynaklar: Britanya Müzesi, Ulusal Arşivler, Tarih.com.tr.
TERİMLER:
Atlantik köle ticareti: 15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar olan süreçte, Afrika’daki kölelerin Amerika ve Karayipler’e taşınması. Bu süre boyunca yaklaşık 12 milyon Afrikalı köle taşındı.
Batı Afrika’daki köle ticareti, 15. yüzyılda Portekizlilerin Sahra altı Afrika’ya ilk kez ulaşmasıyla başlamıştır. Ticaretin başlamasındaki en önemli nedenlerden biri, Avrupalıların Amerika kıtasında büyük bir işgücüne ihtiyaç duymasıydı. Zamanla, diğer Avrupa ülkeleri de köle ticaretine katıldı ve ticaret hızla yayıldı.
Köleler, Batı Afrika’nın iç bölgelerinde esir alınarak ya da yerel krallıklardan satın alınarak edinilirdi. Esaret durumu genellikle savaş, köy baskınları veya yerel hukuk sistemleri sonucunda ortaya çıkardı. Ayrıca, Afrika’daki bazı krallıklar, esirleri satmak suretiyle iktidarlarını güçlendirme ve kaynaklarını artırma fırsatını gördüler.
Köleler daha sonra Amerika kıtasına taşınır ve burada tarım (özellikle şeker plantasyonları) ve maden işletmelerinde çalıştırılırdı. Köleler, ağırlıklı olarak Karayip adaları ve Kuzey ve Güney Amerika’ya gönderilirdi. Özellikle Brezilya, Karayipler, Kolombiya ve ABD (esas olarak Güney) en yoğun köle alıcılarıydı.
Köle ticaretine katılan diğer Avrupa ülkeleri arasında İngiltere, Fransa, Hollanda ve İspanya da yer alır. Bu ülkelerin büyük şirketleri, sömürgecilik ve köle ticareti faaliyetlerini yürütmek için Afrika’ya seferler düzenlemişlerdir.
Afrika’daki köle ticareti, 19. yüzyılın başlarında, birçok ülkenin köle ticaretini yasaklamasıyla sona erdi. Bu tarihlerde, köle ticareti artık toplumsal ve siyasi olarak kabul edilemez bir uygulama olarak görülmeye başlandı.
Bu konuda daha fazla bilgiye, köle ticareti tarihine dair araştırmalar yapan tarih kitaplarına, belgesellere ve akademik makalelere başvurabilirsiniz. Ayrıca, çeşitli üniversiteler ve arşivlerde bulunan kaynaklara ve dijital arşivlere de başvurmanızı öneririm.