Aşağıdakilerden hangisi çağdaş dönem öncesi iş yapma yöntemlerinden biri olarak kabul edilemez?
a) Kendi işini yapan veya ücretsiz aile ferdi olarak çalışan aile fertlerinin yerini ücretli işçilerin alması
b) Dağınık yerleşim birimlerinde yaşayan insanların modern dünyada büyük kitleler halinde endüstri merkezlerine akın etmesi
c) Köylerden şehirlere doğru göç dalgaları yaşanması
d) Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere uzaktan çalışmanın olağanüstü bir hızla gelişmesi
e) Geleneksel toplumda zamana dayalı bir ekonomide evde çalışan insanların fabrikalarda çalışmaya başlaması
Sorunuz “aşağıdakilerden hangisi çağdaş dönem öncesi iş yapma yöntemlerinden biri olamaz” şeklinde. Fakat seçenekleri paylaşmamışsınız. Sorunun tam olarak yanıtlanabilmesi için şıkların da yazılması gerekli.
Seçenekleri paylaşırsanız, her biri hakkında kısa açıklama yapıp doğru cevabı net şekilde belirtebilirim.
Doğru Cevap ve Gerekçesi
Doğru cevap: d) Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere uzaktan çalışmanın olağanüstü bir hızla gelişmesi
Neden Bu Cevap Doğru?
Uzaktan çalışma (remote work), bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle özellikle çağdaş (modern) dönemde yani son yıllarda yaygınlaşmıştır. Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere uzaktan çalışmanın olağanüstü bir hızla gelişmesi, özellikle 21. yüzyılda (ve pandemi dönemiyle) görülmüştür. Çağdaş dönem öncesinde bu uygulama neredeyse hiç yoktu, çünkü iletişim teknolojileri bu imkanı vermiyordu.
Bu nedenle “d” şıkkı çağdaş dönem öncesi iş yapma yöntemlerinden biri değildir.
Seçeneklerin Analizi
a) Kendi işini yapan veya ücretsiz aile ferdi olarak çalışan aile fertlerinin yerini ücretli işçilerin alması
Detaylar
- Sanayi devrimiyle birlikte, tarım toplumlarında aile üyeleri genellikle kendi işini yapar veya ücretsiz aile işçisi olurlardı.
- Sanayileşme ile birlikte, ücretli işçilik ortaya çıkmıştır.
- Bu geçiş, çağdaş (modern) dönem öncesi iş yapma biçimlerinin bir özelliğidir, çünkü çağdaş öncesi dönemde insanlar ağırlıklı olarak ücretsiz aile işçisi ya da kendi hesabına çalışan kişilerdi; sonrasında ise ücretli işçiler baskın hale gelmiştir.
b) Dağınık yerleşim birimlerinde yaşayan insanların modern dünyada büyük kitleler halinde endüstri merkezlerine akın etmesi
Detaylar
- Sanayi devrimine kadar insanlar dağınık köylerde ve küçük yerleşim birimlerinde yaşardı.
- Modernleşme ve sanayileşmeyle birlikte, büyük kitleler halinde sanayi merkezlerine, yani şehirlere göç ettiler, bu bir kırılma noktasıdır.
- Bu özellik çağdaş öncesi iş yapma biçimleriyle ilgilidir ve bu dönemin temel bir özelliğidir.
c) Köylerden şehirlere doğru göç dalgaları yaşanması
Detaylar
- Bu da sanayi devriminin bir diğer sonucu olup, çağdaş dönem öncesinin dikkat çekici bir olayıdır.
- Sanayileşmeyle birlikte, kırsaldan (köylerden) kentsel alanlara büyük göçler yaşanmıştır, bu da şehirleşmenin temelini oluşturur ve çağdaş öncesi iş yapısı değişiminin bir parçasıdır.
d) Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere uzaktan çalışmanın olağanüstü bir hızla gelişmesi
Detaylar
- Uzaktan çalışma, internet, bilgisayar, video-konferans teknolojisinin gelişmesiyle mümkün olmuştur.
- Özellikle COVID-19 pandemisiyle birlikte yaygınlaşmıştır.
- Bu yöntem çağdaş yani günümüz iş yapma biçimidir ve çağdaş dönem öncesinde yoktur.
e) Geleneksel toplumda zamana dayalı bir ekonomide evde çalışan insanların fabrikalarda çalışmaya başlaması
Detaylar
- Geleneksel toplumda insanlar üretimi çoğunlukla evlerinde (ev ekonomisi) yaparlardı.
- Sanayileşmeyle birlikte üretim fabrikalara taşınmıştır (fabrika sistemi).
- İnsanlar evde çalışmaktan, zamana ve disipline dayalı şekilde fabrikalarda çalışmaya geçmiştir; bu bir çağdaş dönem öncesi değişimdir.
Sonuç
Dışarıda kalan d) şıkkı, çağdaş dönem öncesi bir iş yapma biçimi değildir VE çağdaş döneme özgü yeni bir uygulamadır. Diğer seçenekler, sanayi devrimiyle başlayan geçiş süreçlerini ve çağdaş dönem öncesini tanımlar.
TERİMLER:
Çağdaş dönem: Günümüzü ve yakın geçmişimizi (son 20-30 yıl) kapsayan, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yoğun olarak kullanıldığı dönem.
Sanayi Devrimi: 18. yüzyılda İngiltere’de başlayarak, el emeğinden makineleşmeye; tarıma dayalı ekonomiden sanayiye dayalı ekonomiye geçişi ifade eden süreç.
Uzaktan Çalışma (Remote Work): Çalışanların işlerini ofis dışında, genellikle evlerinden veya farklı bir yerden dijital araçlarla sürdürebildikleri iş yapış modeli.