Yanmalı motorlar, bugün çeşitli taşıtlarda ve ekipmanlarda mevcut olan bir teknolojidir. Araçlara güç sağlayan bu makineler, temel olarak yanma enerjisini mekanik enerjiye dönüştürürler. Fakat genel olarak halk arasında çok iyi bilinmemektedir. Yanmalı bir motorun nasıl çalıştığını anlamak için, hangi proseslerin devreye girdiğini, hangi parçaların ne iş yaptığını ve yanma enerjisinin nasıl mekanik enerjiye dönüştüğünü açıklayabilir misiniz?
Yanmalı Motorların Çalışma Prensibi
Yanmalı motorlar, genellikle otomobillerde kullanılan kompleks makinelerdir. Bu motorlar, doğru çalışan bir otomobilin kalbidir. Yanmalı motorlar, yanma enerjisinin mekanik enerjiye dönüştürülmesi prensibine dayanır. Çalışma prensibi, itme hareketi yaratmak için bir yakıtın yanmasını ve bu enerjiyi bir krank mili tarafından hareket enerjisi haline getirmesidir.
Yanmalı Motorlar Nasıl Çalışır?
Yanmalı motorların çalışması aşağıdaki 4 adımla gerçekleşir. Bu adımlar emme, sıkıştırma, yanma (genleşme) ve egzoz adımlarıdır.
-
Emme Adımı: Motorun pistonu, silindir içinde aşağı doğru hareket eder. Bu hareket, silindirin içine hava ve yakıtın karışımını çeken bir vakum oluşturur.
-
Sıkıştırma Adımı: Piston, silindirin içinde yukarı doğru hareket eder. Bu hareket, silindir içine çekilen yakıt ve hava karışımını sıkıştırır ve bu karışımın yanmasını sağlar.
-
Yanma (Genleşme) Adımı: Yakıt ve hava karışımı, bir kıvılcım ile tutuşturulur. Bu yanma, pistonu tekrar aşağı doğru iten genişleyen gazları yaratır. Bu genişleyen gazların oluşturduğu bastırma kuvveti, krank mili üzerinden tekerleklere iletilir.
-
Egzoz Adımı: Piston, yeniden yukarı doğru hareket eder ve yanma sonucu oluşan atık gazları silindirin dışına atar.
Yanmalı Motorların Parçaları
Yanmalı motorlar, çalışma prensiplerini gerçekleştirebilmek için bir dizi parçaya ihtiyaç duyarlar. Aşağıdaki parçaların her biri, motorun doğru ve verimli bir şekilde çalışabilmesi için kritiktir.
Silindir: Motorun en temel bileşenlerinden biridir. Pistonların hareket ettiği boşluktur.
Piston: Silindirin içinde hareket eden, genellikle üst tarafı düz bir metal parçadır. Pistonun yukarı ve aşağı hareketi, çeşitli adımların gerçekleşmesini sağlar.
Krank Mili: Pistonun hareketini döner harekete çeviren mil.
İntake Manifoldu: Hava ve yakıt karışımının silindirlere girişini sağlar.
Egzoz Manifoldu: Yanma sonucu oluşan gazları silindirlerden dışarı atar.
Bütün bu parçaların bir araya gelmesi ve düzgün çalışması, yanmalı motorların temel çalışma prensibini oluşturur.
TERİMLER:
Piston: Yanmalı motorlarda, silindir içinde hareket eden ve yakıt karışımının patlaması sonucu oluşan gaz basıncı ile itilerek hareket enerjisi sağlayan parçadır.
Krank Mili: Bu mil, pistonların doğrusal hareketine kaplin yardımıyla dönme hareketi kazandırır ve bu enerjiyi tekerleklere iletmek üzere transmisyon sistemine verir.
Silindir: Motorun içinde, pistonların hareket ettiği bölümdür.
Egzoz Manifoldu: Yanma sonucu oluşan gazları motor dışına atan yapıdır.
İntake Manifoldu: Motorun hava ve yakıt karışımının silindirlere girdiği bölge.