Doğru cevap A) Eylemsizlik yasasıdır.
Açıklama:
- Aristoteles’in bakış açısı: Aristoteles, o dönemdeki bilgi birikimine göre cansız varlıkların hareket edebilmesi için canlı varlıklara ihtiyaç duyduğunu savunmuştur. At arabası örneğinde, atların arabayı çekmesiyle arabanın hareket ettiğine inanıyordu. Ona göre, atlar ile araba arasındaki bağlantı kesildiğinde, arabayı hareket ettiren kuvvet ortadan kalktığı için araba dururdu.
- Galileo’nun bakış açısı: Galileo ise deneysel gözlemler ve matematiksel hesaplamalar yoluyla Aristoteles’in fikrini çürütmüştür. Galileo’ya göre, arabayı durduran şey atların arabayı çekmeyi bırakması değil, sürtünme kuvvetiydi. Sürtünme olmasaydı, araba ilk atılan hızıyla sonsuza kadar hareket etmeye devam ederdi. Bu durum, eylemsizlik yasası olarak bilinir ve şu şekilde özetlenebilir:
“Bir cisim, üzerine etkiyen bir kuvvet olmadığı sürece, bulunduğu durumunu (hareketli veya durağan) koruma eğilimindedir.”
Galileo’nun Pisa Kulesi’nden farklı kütlelerde cisimler atarak yaptığı deneyler, eylemsizlik yasasının doğruluğunu kanıtlamıştır. Deneylerde, farklı kütlelere sahip cisimlerin aynı yükseklikten serbestçe düştüğünde, yere aynı anda ulaştığı gözlemlenmiştir. Bu da, kütlelerin eylemsizliklerine bağlı olarak aynı ivmeyle düştüğünü göstermektedir.
Sonuç:
Metinde bahsedilen araba örneği, Galileo’nun eylemsizlik yasasını keşfetmesine ve Aristoteles’in fizik anlayışına önemli bir katkıda bulunmasına güzel bir örnektir. Eylemsizlik yasası, klasik mekaniğin temel ilkelerinden biridir ve günümüzde de birçok fiziksel olayı açıklamak için kullanılmaktadır.
Not: Diğer şıklar (kütle korunumu, kütle çekimi, etki tepki yasası ve potansiyel enerji) metinde bahsedilen araba örneği ile doğrudan ilişkili değildir ve eylemsizlik yasasını açıklamak için kullanılmazlar.