Ağlama esnasında neden gözyaşı akar?
Öncelikle ağlamayı tanımlamak lazım. İnsan neden ağlar? Bu sorudaki ağlamayı, duygusal anlamda alacak olursak tamamen insanların hayatlarındaki yüksek düzeyde duygusal, sağlıksal yada psikolojik değişimlerin sonucunda verilen bir tepki olarak ortaya çıkacaktır.
Ağlamak yani göz yaşı, vücudumuzun bir nevi tehlikelere verdiği bir tepkidir. Ben duygusal anlamda yapılan ağlamaların ve dökülen gözyaşlarının, insan vücudunun ağlama yoluyla içindeki kötü enerjiyi atmasına, o anki duygusal çöküntüyü azaltması ve durdurması için gerçekleştiğini düşünüyorum.
Yapılan bir çok araştırmada, ağladıktan sonra insanların kendilerini daha iyi hissettiğini ve mutluluk hormonunun salgılanmasında artış olduğunu göstermektedir. Bu mantıkla ağlamanın aslında oluşabilecek psikolojik çöküntüyü önlediğini, psikolojik sorunları önlediğini, bu yolla oluşabilecek hasarı en aza indirdiğini görebiliriz.
Sizde çevrenizde görüyorsunuzdur, yada bir filmde. Aşırı kötü durumlarda, çevredekiler, travma halindeki insanlara ağlamalarını söylerler. Burada da görebiliriz ki araştırmaların sonuçlarının doğruluğu su götürmez bir gerçek.
Duygusal yapılan ağlamalar gerçekte insanın rahatlamak için verdiği bir tepkidir. Herhâlde ağlayıp göz yaşı dökmeseydik, anlık çıldırabilir, kendimize zarar verebilecek bir duruma düşebilirdik. İnsanların intihar eylemlerinde bulunmalarının bir nedeni de aslında duygusal tepkilerini dışa vuramamaları ve gerçek anlamda çöküntü halinde olmalarıdır. Bu durumda ağlayarak verilen tepkiler, bizim o anki kötü durumdan kurtulmamız için yapabileceğimiz en iyi ve ilk reflekslerden biridir.
Sorumuz ağlarken gözyaşı neden akardı. Burada duygusal tepkiye verilen bir cevap diyebiliriz.
Ancak birde şöyle bir soruda sorabiliriz: Ağlarken neden gözlerden yaş gelir? Neden vücudumuz başka şekilde tepki vermez? Örnek, ağlarken neden terlemeyiz? Neden gözler?
Neden Ağlarken Gözyaşı Akar?
Ağlamak, hem fiziksel hem de duygusal bir tepki mekanizmasıdır. Gözyaşı üretimi bu tepkinin önemli bir parçasıdır ve belirli fizyolojik süreçler sonucu gerçekleşir. İşte bu sürecin detayları:
Fizyolojik Süreçler
Gözyaşı üretimi ve ağlama süreci, vücudun farklı sistemlerinin bir arada çalışmasıyla gerçekleşir. Bu sistemlerin doğru bir şekilde koordine olması, gözyaşının akmasına neden olur.
Gözyaşı Bezleri ve İşlevleri
Gözlerimizin üst dış köşelerinde bulunan gözyaşı bezleri (lachrymal glands), gözyaşlarını üretir. Bu bezler üç tür gözyaşı salgılar:
- Bazal Gözyaşı: Gözün genel nemliliğini korur.
- Refleks Gözyaşı: Göze yabancı bir madde kaçtığında veya tahriş eden bir maddeyle karşılaştığında salgılanır.
- Duygusal Gözyaşı: Duygusal tepkiler sonucu oluşur.
Sinir Sistemi ve Duygusal Tepkiler
Duygusal durumlar, örneğin üzüntü veya mutluluk, beynin limbik sistemini (duygusal tepkilerle ilişkilidir) uyarır. Bu uyarılma gözyaşı bezlerini etkileyen sinir sinyallerine dönüşür.
- Hipotalamus: Limbik sistemin bir parçasıdır ve duygusal tepkileri düzenler.
- Beyin Sapı: Hipotalamus’tan gelen sinyalleri gözyaşı bezlerine iletiyor.
Diğer Seçeneklerin Açıklaması
Ağlarken gözyaşı akmasının fizyolojik nedenlerini tam anlamak için diğer olası ve yanlış açıklamaları ele alalım:
Göz Kaslarının Kasılması
Beyin sinyalleri göz kaslarını kasılmaya zorlar ve bu mekanik baskıyla gözyaşı bezleri sıkışır. Bu açıklama kısmî doğruluğa sahiptir, çünkü göz kaslarının ağlama sırasında dâhil olabilmesine rağmen, asıl sebep bu değildir.
Tuzlu Su Üretimi
Gözyaşlarının tuzlu olduğu doğrudur, ama bu sadece tuz içeriğinin bir sonucudur. Ağız içi ve ter gibi diğer vücut sıvılarının da tuz içerdiği unutulmamalıdır. Gözyaşı üretimi, duygusal veya refleks tepki sonucu belirli bileşenlerin salgılanmasıyla ilgilidir.
Duygusal Rahatlama
Ağlamak genellikle psikolojik rahatlama sağlar, fakat gözyaşı üretiminin fiziksel sebebi değildir. Bu yalnızca ağlamanın bir sonucudur.
Gözyaşının Akış Süreci
Gözyaşı bezlerinden salgılanan sıvı, gözün yüzeyine yayılır ve burada gözyaşı kanalları (lacrihmal ducts) aracılığıyla burun boşluğuna doğru akar. Bu yüzden ağladığımızda burun akıntısı da yaşayabiliriz.
TERİMLER:
Gözyaşı Bezleri (Lachrymal Glands): Gözyaşı üreten bezler.
Hipotalamus: Beynin bir parçası, duygusal tepkileri düzenler.
Beyin Sapı: Beynin alt kısmında, sinir sinyallerini vücuda ileten yapı.
Sonuç olarak, ağlarken gözyaşı akmasının ana nedeni, duygusal ve fizyolojik tepkilerin beynin ilgili bölgeleri aracılığıyla gözyaşı bezlerini uyarmasıdır. Bu sürecin sonucu olarak, gözyaşları gözlerden akar.