Kütle Nedir?
Kütle, bir cismin maddesinin miktarını ifade eden fiziksel bir özelliktir. Standart birimi kilogram’dır. Kütle temelde madde miktarını, atom ve moleküllerin sayısını temsil eder. Bir cismin kütlesi her yerde sabittir, yani Dünya’da veya Ayda olsun, kütle özelliği değişmez.
Kütle Nasıl Tanımlanır?
Kütle, bir cisimde bulunan madde miktarını belirleyen fiziksel bir özelliktir. Dumansız bir oda düşünün, eğer odaya bir tabure koyarsanız, oda artık boş olmayacaktır. Tabure, odayı dolduran belli miktarda ‘madde’ ile var olur. Bu anlamda, odaya eklenen maddenin miktarı, yani büyüklüğü, taburenin kütlesi olarak tanımlanır.
Bu anlamda, kütle; bir varlığın, bir cismin ya da bir madde miktarının ne kadarlık bir yer kapladığını, yani boyutlarını ve ağırlığını (ağırlık, kütlenin yer çekimi tarafından etkilenme kuvveti olarak tanımlanabilir) belirler. Dolayısıyla, odaya ne kadar çok tabure eklenirse, o odada o kadar çok madde (yani, kütle) olacaktır.
Kütle, hem nicel (sayılabilir, ölçülebilir) hem de nitel (kalitatif, karakteristik) özellikler taşır. Birincisi, yukarıda belirtildiği gibi bir ölçüm yapar. İkincisi, cismin yer çekimi tarafından ne kadar çekildiğini belirler.
Kütle Neden Önemlidir ve Neye Bağlıdır?
Kütle, bir cismin sabit bir kuvvet altında hangi hızda hareket edeceğini belirler. Bu kavram, Newton’ın İkinci Yasası ile tanımlanır. Yasaya göre, bir cismin kütle çarpı ivmenin büyüklüğü, üzerine uygulanan net kuvvetin büyüklüğüne eşittir. Matematiksel olarak F = ma.
Buna ek olarak, bir cismin kütlesi, yer çekimi kuvvetinin miktarını da belirler. Bu, başka bir deyişle kütle ile yer çekimi kuvveti arasındaki ilişkidir. Dünya’nın yüzeyindeki yer çekimi kuvveti, bir cismin kütlesi ile doğru orantılıdır.
Son olarak, bir cismin kütlesi enerji üretme ve enerjiyi emme kapasitesine de etki eder. Bu, Einstein’ın ünlü E=mc^2 denklemi ile belirlenir. Denkleme göre, bir cismin kütlesi enerjiye dönüştürülebilir.
Her bir cismin kütlesi, cismin madde miktarına bağlıdır. Daha fazla madde (atomlar, moleküller vs.) içeren bir cismin kütlesi daha fazla olacaktır.
TERİMLER:
Kütle: Bir cismin madde miktarını ifade eder. Kütle, bir cismin atom ve moleküllerinin toplam sayısını temsil eder.
Kilogram: Kütle ölçüm birimi.
Newton’ın İkinci Yasa: Bir cisim üzerine etki eden net kuvvetin, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşit olduğunu belirten yasa. Yani, F = ma.
Einstein’ın E=mc^2 Denklemi: Kütle-enerji eşdeğerliliğini ifade eden denklem. Bu denkleme göre, bir cismin kütlesi enerjiye dönüştürülebilir.