İşletim Sistemi Nedir ve Nasıl Çalışır?
Bir işletim sistemi (OS), bilgisayar donanımı ve yazılım uygulamaları arasında bir arabirim görevi görür. Temelde, bilgisayarın düzgün bir şekilde çalışmasını sağlar ve kullanıcılara kullanıcılarla etkileşim kurabilen, kullanıcı dostu bir ara yüz sunar. İşletim sistemi, yanıt vermesi gereken talepleri ve önceliklerini dengelemek üzere düzenlemek ve işlemek için oldukça karmaşık bir yazılıma sahiptir.
Bellek Yönetimi
İşletim sistemi, bellek yönetimi görevini üstlenir. Yani, her bir program ve uygulamanın mevcut bellekten ne kadar kullanabileceğini ve nerede saklanacağını belirler. Bellek yönetiminin ayrıntılı süreci, virtual memory (sanal bellek) mekanizmalarını kullanarak gerçekleştirilir.
Dosya Sistemi ve Veri Depolama
Bir işletim sistemi, bir bilgisayarın veri depolama sisteminin merkezinde yer alır. Tüm dosyalar ve klasörler, işletim sistemi tarafından belirlenen bir “dosya sistemi” kullanılarak organize edilir. Dosya sistemi, dosya ve dizin hiyerarşisinin nasıl düzenleneceğini, hangi türde olacağını (metin, görüntü, video vb.) ve konumlandırılacağını belirler.
Kullanıcı Arabirimi
Bir işletim sistemi, kullanıcı arabirimini hem kullanıcının hem de uygulamaların donanımla etkileşime girebilmesi için yönetir. Bu arabirim, kullanıcının gördüğü veya etkileşimde bulunduğu her şey olabilir: ikonlar, pencereler, menüler, dokunmatik ekran hareketleri vb.
Donanım Yönetimi
İşletim sistemi, sistemin farklı donanım bileşenleriyle iletişim kurar ve onları yönetir. Bu genellikle, bileşenler arasında veri alışverişini düzenleyen ve bilgisayarın işlemcisiyle etkileşime giren “donanım sürücüleri” yardımıyla gerçekleşir.
İşletim Sistemi Bileşenleri ve Bilgisayara Sağladığı Hizmetler
Bir işletim sistemi, çekirdek (kernel), kullanıcı arabirimi, yönetim araçları, dijital uygulamaların kontrolünü sağlayan sistem servisleri ve farklı yardımcı programlar ve uygulamalar gibi geniş çeşitlilikte bileşenler içerir.
İşletim Sistemi Açılış Süreci
Bir bilgisayar ya da akıllı cihaz first olarak açıldığında, işletim sisteminin yüklenme sürecini (booting up) deneyimleriz. Bu süreçte işletim sistemi, gerekli tüm donanımları ve programları yükler, kontrol eder ve başlatır.
İşletim Sistemlerinin Ayırt Edici Özellikleri
Her işletim sisteminin (Windows, macOS, Linux vb.) kendine özgü yetenekleri, arayüzleri, komut setleri ve yönetim araçları vardır.
TERİMLER:
İşletim Sistemi (OS): Bilgisayar donanımı ve yazılım uygulamaları arasında bir arabirim görevi görür. Donanım bileşenlerini ve uygulama yazılımlarını denetler.
Çekirdek (Kernel): İşletim sisteminin merkezi bileşeni, donanım ve yazılım arasında iletişimi denetler.
Sanal Bellek: Sistem tarafından kullanılan RAM’den daha fazla bellek sağlamak için sabit sürücü alanının bir parçasını kullanma süreci.
Dosya Sistemi: Bilgisayardaki dosyaların ve klasörlerin nasıl organize edildiğini belirler.
Boot Up: Bilgisayarın açılış süreci. İşletim sistemi ve gerekli donanım ve yazılımların yüklenmesini içerir.
Kullanıcı Arabirimi: Kullanıcıların bir bilgisayar veya cihazla etkileşim kurmasına olanak sağlayan bileşenler. Iconlar, pencereler, menüler vb. olabilir.
Donanım Sürücüleri: Bir bilgisayardaki donanımların, işletim sistemiyle uyumlu bir hale getiren yazılımlar.