Cıva, deniz ortamında doğal olarak bulunan bir metaldir. Ancak, endüstriyel faaliyetler ve fosil yakıtların yakılması gibi insan faaliyetleri, cıva kirliliğini artırmaktadır. Bu kirlilik, balıkların cıva içeriğini artırmaktadır.
Cıva, insan sağlığı için toksik bir maddedir. Özellikle hamile kadınlar, bebekler ve çocuklar için risklidir. Cıva zehirlenmesi, sinir sistemi, üreme sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde hasara neden olabilir.
Cıva bakımından en yüksek balık türleri, büyük ve uzun ömürlü olanlardır. Bu balıklar, küçük balıkları ve diğer deniz canlılarını yediklerinden, cıva birikimi için daha fazla zamana sahiptirler
Tüketimi zararlı olabilecek balık türleri
Aşağıda en yüksek cıva seviyelerine sahip olan bazı balık türlerini bulabilirsiniz:
- Büyükbalık: Turna balığı, köpekbalığı, kılıçbalığı, iri uskumru gibi büyük balık türleri genellikle yüksek cıva seviyelerine sahiptir.
- Levrek: Büyük levreklerde de cıva seviyeleri yüksek olabilir.
- Somon: Büyük somon balıkları da yüksek düzeyde cıva içerebilir.
Bu balıkların tüketimi sağlık için zararlı olabilir çünkü cıva, insan vücudunda birikerek sinir sistemi, böbrekler, karaciğer gibi organlara zarar verebilir. Çocuklar, hamile kadınlar ve emziren anneler, bu tür balıkların tüketiminden kaçınmalı veya sınırlamalıdır.
Tüketimi zararsız olan balık türleri
Cıva bakımından düşük olan balık türleri ise şunlardır:
- Sardalya
- Hamsi
- Istavrit
- Somon
- Dil balığı
- Ahtapot
- Kalamar
- Karides
Bu balıkların tüketimi, haftada 2-3 porsiyona kadar güvenli kabul edilmektedir.
Cıva seviyelerini ölçmek için genellikle balık dokusu incelenir. Balık dokusunda bulunan cıva seviyeleri, FDA ve diğer sağlık otoriteleri tarafından belirlenen sınırlar göz önünde bulundurularak değerlendirilir. FDA’nın belirlediği güvenli cıva seviyesi, 0.1 ppm (parça başına milyon) olarak kabul edilir. Bu seviyenin üzerindeki balık türleri sağlık açısından risk teşkil edebilir. Ancak, balıkların cıva seviyesi, beslendikleri suya, toprağa ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir, bu nedenle balık tüketiminde dikkatli olmak önemlidir.
TERİMLER:
ppm: Parça başına milyon. Bu terim, belirli bir bileşenin toplam karışımdaki oranını ifade etmek için kullanılır.